زندگی با آیه‌ها | توصيه‌ها و نظرات چند چهره قرآنی درباره پويش زندگی با آيه‌ها؛

نهضت ملی «زندگی با آیه‌ها» که همواره در جریان است، در ایام اربعین جلوه‌ای ویژه یافت و در مرزها، مسیرهای زیارتی و اعتاب مقدسه حضوری چشمگیر داشت. در این حرکت، حضور قاریان و داوران «محفل» در «طریق‌الحسین» به‌ یادماندنی شد. در گفت‌وگویی با چند چهره قرآنی، از تجربه پیوند آیات قرآن با فضای اربعین و نیز ابعاد مختلف «زندگی با آیه‌ها» سخن گفته شد.

به گزارش روابط عمومی سازمان تبلیغاتی اسلامی، اگرچه نهضت هم‌افزای ملی «زندگی با آیه‌ها» در مناسبت خاصی متوقف نشده و به بازتاب پربرکت آیات نورانی قرآن در جامعه ادامه می‌دهد ولی این حرکت در اربعین تبلور خاصی یافت و توانست چشمگیر شود. مرزها، طریق، اعتاب مقدسه و هرجا حضوری بود، تلاش شد زندگی با آیه‌ها نیز بدرخشد و اینگونه بود که حضور قاریان بخصوص داوران «محفل» در «طریق الحسین» به یاد ماندنی شد. با چند چهره قرآنی هم‌کلام شدیم تا آنها از هم‌نشینی آیات قرآن در مجال اربعین بگویند یا به‌طور کلی و فارغ از مناسبت، درباره چندوچون زندگی با آیه‌ها صحبت کنند. حرف‌هایشان خواندنی است.

آیات زندگی‌ساز باید در معرض دید مردم باشد
حاج ماشاءالله عابدی
مدیحه‌سرای اهل‌بیت علیهم السلام
*پویش‌های قرآنی نیاز به تبلیغات بیرونی دارد، لازم است پویش «زندگي با آيه‌ها» در خیابان‌ها، مراکز و میادین شهرهای مختلف در معرض دید مردم قرار گیرد، این تبلیغات بیرونی پویش زندگی با آیه‌ها در پیوستن هرچه بیشتر مردم به این پویش بسیار مؤثر است و باعث می‌شود آیات زندگی‌ساز هر روز در معرض دید مردم قرار گیرد؛ این امر به‌خودی‌خود قطعاً اثرگذار است. اگر قرآن به زندگی مردم ورود پیدا کند، زندگی‌ها متحول می‌شود و در هر سطحی که این کار انجام شود، باعث تغییر جامعه خواهد شد؛ چراکه قرآن برای عمل و تأمین زندگی دنیا و آخرت نازل شده است.
*این پویش از چنان تأثیری برخوردار بوده که مورد تقدیر مقام معظم رهبری قرار گرفته است. طی چند سال اخیر، جریانات قرآنی و نظایر این پویش به‌برکت توصیه‌های مقام معظم رهبری رواج داشته است و اثرات آن در جامعه مشاهده می‌شود. باتوجه‌به هجمه‌هاي گسترده دنیا علیه اسلام و به‌خصوص ایران، عاملی که توانسته است با این تهاجم مقابله کند، قرآن و پویش‌های قرآنی است. اگر قرآن و انس مردم با این کتاب الهی نبود، دشمن به پیروزی می‌رسید.
هدف دشمن حذف اسلام، قرآن و نظام جمهوری اسلامی است؛ اما دشمن نه‌تنها به هدف خود دست نخواهد یافت؛ بلکه به‌برکت برنامه‌های قرآنی همچون «محفل» و پویش «زندگی با آیه‌ها» قرآن در بطن زندگی مردم قرار گرفته و اعتقادات مردم تقویت شده است.
*یکی از راهکارهای مؤثر برای انس بیشتر جوانان با قرآن تربیت معلمان قرآنی است. متأسفانه زمان اختصاص‌داده‌شده به قرآن و پژوهش‌های قرآنی در مدارس کم است؛ لذا اولین قدم برای تأثیرگذاری بیشتر پویش زندگی با آیه‌ها این است که قرآن را در مدارس وارد کنیم، همچنین لازم است معلمان قرآنی آشنا به تلاوت، تجوید، ترجمه و تفسیر تربیت شود تا به‌واسطه آنها، دانش‌آموزان قرآنی نیز وارد اجتماع شوند.

زندگی به سبك قرآنی
عباس سلیمی
قاری بین‌المللی قرآن کریم 

برگزاری پویش زندگی با آیه‌ها برای قرآنی کردن مراسم اربعین، یقیناً می‌تواند در تعمیق معنوی این رخداد عظیم تأثیرات آشکار و مؤثری داشته باشد. قرآن، چراغ هدایت امت اسلامی است و اگر در چنین اجتماع باشکوهی محوریت یابد، اثراتش در روح و جان مردم ماندگار خواهد بود. 
هدف اصلی پویش ملی «زندگی با آیه‌ها» نیز در یک جمله، حفظ آیات قرآن توسط مردم و مسلط شدن آحاد جامعه به مفاهیم کتاب خداست؛ نتیجه این امر، تغییر در شیوه زندگی و حاکمیت سبک زندگی قرآنی در کشور خواهد بود. به همین دلیل، برگزاری مراحل مختلف این پویش در مناسبت‌های خاص مذهبی، به‌ ویژه در مسیر راهپیمایی اربعین، چه در عراق و چه در ایران، بستر بسیار مناسبی برای نشر و ترویج فرهنگ حیات‌بخش قرآن به شمار می‌رود.
فعالان فرهنگی و مذهبی از شأن و جایگاه رفیعی برخوردارند، اما مسئولیت خطیری بر عهده دارند و فردای قیامت در پیشگاه خداوند پاسخگو خواهند بود. تلاش‌ها و اقدامات زمانی تأثیر عمیق در جامعه خواهد داشت که خود فعالان در خط مقدم یک زندگی پاک و خداپسندانه حضور داشته و برای سایرین الگو باشند. 
امیرالمؤمنین (ع) فرمودند: «مَنْ نَصَبَ نَفْسَهُ لِلنّاسِ إماماً فَلْیبْدَأ بِتَعْلیمِ نَفْسِهِ قَبْلَ تَعْلیمِ غَیرِهِ»؛ یعنی هر کس خود را پیشوای مردم قرار می‌دهد، باید پیش از تعلیم دیگران، خود آن را بیاموزد و با عمل، نه زبان، تربیت کند؛ همان‌گونه كه امام صادق (ع) فرمودند: «كونوا دُعاةً لِلنّاسِ بِغَیرِ ألسِنَتِكُم»؛ مردم را با غیر زبان، یعنی با عمل، به سوی حق دعوت کنید تا پارسایی و عبادت را در رفتار شما ببینند؛ که این بهترین تبلیغ است.

درس‌هایی از قرآن
محمدرضا پورزرگری
قاری بین‌المللی قرآن کریم

آنها که در رویداد اربعین شرکت می‌کنند غالباً قشر مؤمن، اهل هیأت و مسجد هستند و با آموزه‌های دینی بیگانه نیستند. اما میزان انس ما با قرآن نسبت به سایر مباحث دینی کمی کمتر است. مردم ما در فضای اربعین که هیجان حسینی بر آن حاکم است، می‌توانند با آموزه‌های قرآنی نیز آشنا شوند. شایسته است که این آموزه‌ها در لابه‌لای مسائل تبلیغی این رویداد به مردم معرفی شود؛ آموزه‌هایی که قرآن کریم درباره قیام حضرت اباعبدالله الحسین (ع)، مقاومت، مبارزه با دشمنان اسلام و استقامت در راه خدا بیان کرده است. این‌ها درس‌هایی است که ما از قرآن گرفته‌ایم.
قطعا حركت‌هایی مانند پویش «زندگی با آیه‌ها» که دو سالی است با محوریت پیوند زندگی روزمره مردم با قرآن به ویژه در اربعین و تمرکز بر پنج آیه محوری مرتبط با مقاومت و برائت برگزار می‌شود، می‌تواند تأثیرگذار باشد؛ چرا که قرآن کتاب آسمانی ما و بهترین مرجع برای امت اسلام است. وقتی قرآن کریم به صراحت برخی دستورات را مطرح می‌کند، دیگر جای هیچ شبهه‌ای باقی نمی‌ماند. مؤمنان با شناخت آیات و با معرفت به دستورات قرآن کریم، می‌توانند راه و نقشه راه خود را از قرآن دریافت کنند و در اعتقاد خود راسخ بمانند و استقامت ورزند.

امام حسین (ع) با قرآن معنا پیدا می‌كند
هادی ربیعی
دبیر شورای قرآن و عترت نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور 

اغلب موضوع اربعین و برنامه‌های مربوط به اهل بیت (ع) را به صورت جداگانه و غیر قرآنی می‌بینیم. ذهن ما به صورت ناخودآگاه این دو را از هم جدا می‌کند؛ در حالی که قرآن و اهل بیت (ع) یک اصل واحد و نور کامل هستند. اگر این نگاه درست شود، حرکت امام حسین (ع) از آغاز تا پایان، که برای ابدیت بشر است، در ذیل آیات و مفاهیم قرآن قابل درک خواهد بود.
برای بروز این نگاه در جامعه باید آیاتی را که خود امام حسین (ع) در مسیر حرکتشان از مدینه تا کربلا و پس از شهادت، راس مبارکشان تلاوت کردند، به صورت جدی مفهوم‌شناسی کنیم. باید به جامعه توصیه کنیم که چرا امام حسین (ع) در مواجهه با پدیده‌های مختلف، آن آیات را تلاوت کرده‌اند و درباره آن موضوعات سخن گفته‌اند. این مفهوم‌شناسی کمک می‌کند تا نکات مطرح شده از سوی امام حسین (ع) به شکل تعمیم‌یافته به جامعه منتقل شود. در کل، نهضت امام حسین (ع) برای اصلاح و احیای دین جدشان است که این دین با قرآن معنا می‌یابد.
دین امام حسین (ع) با قرآن معنا دارد؛ معرف پیامبر نیز قرآن کریم است که وحی الهی است. پس معرف حسین (ع) که می‌فرماید «حُسَیْنٌ مِنِّی وَ أَنَا مِنْ حُسَیْنٍ» نیز قرآن است. بنابراین نهضت امام حسین (ع) را قرآن می‌تواند معرفی می‌کند.
پویش ملی زندگی با آیه‌ها در اربعین امسال بر پنج آیه محوری تأکید دارد که به موضوع مقاومت، برائت و ایستادگی در برابر استکبار اشاره دارند و در مسیر پیاده‌روی اربعین در مرزها و موکب‌های قرآنی به نمایش گذاشته شدند. وقتی نهادی مانند سازمان تبلیغات اسلامی از ابزارهای مختلف برای بیان مفاهیم قرآنی استفاده می‌کند، توجه مردم به آن آیات جلب می‌شود. هر چقدر به سراغ مفاهیمی برویم که کمترشناخته شده یا کمتر به آن‌ها پرداخته شده، قرآن از محجوریت خارج می‌شود.
مهم‌ترین توصیه‌ای که به خودم می‌کنم این است که اهل قرآن باشم؛ هم از تلاوت روزانه بهره ببرم و هم به مفهوم قرآن توجه کنم. انس با قرآن در زندگی باید واقعی و مأنوس باشد. سپس آنچه را از قرآن درک کردیم، به دیگران توصیه کنیم. خوشبختانه مسئولان ما نیز در این مسیر نگران و فعال هستند و تلاش می‌کنند.

علم و هنر؛ کلید فهم عمیق پیام قرآن
جواد فروغی،مبلغ بین‌المللی و پژوهشگر قرآنی

*در شرایط فعلی، جنگ اصلی، «جنگ رسانه و افکار» است و دشمن با بهره‌گیری از ابزارهای نوین و شبکه‌های اجتماعی همچون اینستاگرام، ذهن‌ها را هدف قرار می‌دهد. در چنین فضایی، قرآن به خودی خود اثرگذار است، اما صرف تلاوت یا حتی تفسیر آیات در جمع‌های محدود، کافی نیست. باید با کارهای هنریِ فکر شده، علمی و خلاقانه وارد عمل شویم. همان‌طور که تولید یک سریال قرآنی ماندگار مثل «یوسف پیامبر(ص)» توانست سال‌ها مخاطب را پای تلویزیون بنشاند، باید با زیبایی و جذابیت مشابه، پیام آیات را به نسل امروز منتقل کنیم.
ما در انتقال پیام آیات به جوانان و نوجوانان امروز، عقب هستیم. نسل جدید با فضای مدرن و تولیدات هنری قوی ارتباط برقرار می‌کند. اگر می‌خواهیم آیات قرآن در دل و جان این نسل بنشیند، باید آن را در قالب فیلم، نمایش، آثار تصویری و فعالیت‌های جذاب فرهنگی ارائه کنیم. همه باید دست به دست هم بدهند تا این کار نهادینه شود.

*پویش زندگی با آیه‌ها نقش مهمی در آشنا کردن مردم با معارف قرآن دارد. این نوع اقدام‌ها ارزشمندند، اما برای تأثیرگذاری بیشتر باید گستردگی و اطلاع‌رسانی وسیع‌تری داشته باشند تا افراد بیشتری از آن بهره ببرند. این کارها مثل یک عمل جراحی پیچیده است که به حضور چندین متخصص نیاز دارد؛ همان‌طور که برای یک بیمار ممکن است جراح چشم، جراح ارتوپد و متخصص بیهوشی هم‌زمان همکاری کنند، در عرصه تبلیغ دینی هم باید مبلغان، هنرمندان و پژوهشگران کنار هم قرار بگیرند؛ این یک کار تک‌نفره نیست.
مبلغ دینی باید به سلاح علم وهنر روز مسلح باشد و زیبایی‌های کار فرهنگی را بشناسد. اگر تنها به بیان مطالب بسنده کنیم و از ظرفیت‌های هنری و علمی روز استفاده نکنیم، ممکن است تأثیر کارمان سطحی باشد؛ مثل کسی که فقط پایش را کمی در آب فرو می‌برد اما به عمق نمی‌رود. تبلیغ دینیِ مؤثر، تبلیغی است که به عمق جان مخاطب برسد.

*باید بدانیم جوان امروز چه امکاناتی در دست دارد و چه چالش‌هایی پیش روی اوست. قرآن گاهی داستان‌هایی را بدون ذکر نام اشخاص بیان می‌کند تا به همه زمان‌ها و مکان‌ها تعمیم پیدا کند؛ مثل ماجرای زلیخا که نشان می‌دهد همه ما ممکن است در معرض خطر وسوسه باشیم. این پیام‌ها برای نسل امروز هم کاربرد دارد، اما باید با زبان و ابزار روز منتقل شود. امروز جوانان در معرض حجم بالایی از محتوای نامناسب در شبکه‌های مجازی و رسانه‌های بیگانه قرار دارند؛ ین مثل میوه‌ای است که به‌زور و با مواد شیمیایی رسیده می‌شود، نه به‌طور طبیعی روی شاخه. نوجوان امروز گاهی با مطالبی مواجه می‌شود که اصلاً مناسب سنش نیست. کار فرهنگی و قرآنی امروز باید این واقعیت را درک کند و با برنامه‌ریزی اصولی به میدان بیاید.
تبلیغ دینی مؤثر در شرایط امروز نیازمند هم‌افزایی میان گروه‌های مختلف است؛ یک مبلغ باید دانش و مهارت‌های لازم را داشته باشد، اما برای اثرگذاری واقعی باید کنار او هنرمندان، متخصصان رسانه و پژوهشگران هم حضور داشته باشند. این یک جنگ رسانه‌ای و فکری تمام‌عیار است و با چند آیه یا چند سخنرانی پراکنده نمی‌توان پیروز شد. باید کارهای عمقی، هنری و علمی را در کنار هم پیش برد.»

پلی بین قرآن و دل‌های مشتاق 
کامیلا سلستینو، بانوی تازه‌مسلمان برزیلی

*سوره‌ «اخلاص» در مسلمان شدنم نقشه‌ای بسیار مهمی داشت. این آیات نورانی دلم را تکان داد و حقیقت را دیدم. من پیش از آن، مسیحی و پیرو مذهب کاتولیک بودم و در آن عقیده به تثلیث وجود دارد؛ اما عقل و دل من هرگز نمی‌پذیرفت که حضرت عیسی(ع) پسر خدا باشد. هنگامی که سوره‌ اخلاص را خواندم، گویی پرده‌ای از مقابل چشمانم کنار رفت و خداوند یگانه و حقیقی را شناختم. این لحظه آغاز پذیرش اسلام برای من بود و قلبم آرامشی را یافت که سال‌ها در جستجوی آن بودم.

*پویش «زندگی با آیه‌ها» به نظرم بسیار ارزشمند است، به ویژه وقتی در کنار حرکت عظیم و معنوی اربعین قرار می‌گیرد. این حرکت باعث می‌شود که قرآن فقط یک کتاب مقدس برای خواندن نباشد، بلکه به منبعی زنده و راهنمایی عملی در زندگی روزمره زائران تبدیل شود. در زمان امام حسین (ع)، نور اسلام واقعی به دلیل ظلم، بی‌عدالتی و فساد رو به خاموشی بود، اما امام حسین (ع) با مقاومت و استقامت خود، این نور را با تکیه بر قرآن دوباره روشن کرد. این پیام مهم باعث شده که پویش زندگی با آیه‌ها و راهپیمایی اربعین به هم گره بخورند و الهام‌بخش میلیون‌ها زائر باشند.

*دیدن اینکه مردم با آیات قرآن انس می‌گیرند و این آیات در مسیر زیارت امام حسین (ع) به آنها قوت و امید می‌دهد، بسیار الهام‌بخش است. این پویش به نوعی دل‌ها را به هم نزدیک می‌کند و باعث می‌شود که معنای قرآن و پیام امام حسین (ع) بیشتر درک شود و زنده بماند. معتقدم این حرکت نه تنها به تقویت ایمان و روحیه مقاومت زائران کمک می‌کند، بلکه پیامی جهانی از وحدت، ایستادگی و برائت از ظلم به همه می‌رساند. برای من، زندگی با آیه‌ها در اربعین، پلی است بین قرآن و دل‌های مشتاق مردم که عاشقانه در مسیر حق قدم برمی‌دارند.