زندگی با آیه‌ها | همراه با دست‌اندركاران اجرای پويش «زندگی با آيه‌ها»

طرح ملی «زندگی با آیه‌ها» حرکتی جمعی و فراسازمانی است که با مشارکت گسترده نهادها و فعالان قرآنی، بدون وابستگی به نام‌ها و نشان‌ها، توانسته جایگاه ویژه‌ای در میان مردم پیدا کند و پیام الهی را به دل‌ها نزدیک‌تر سازد. در این گزارش، دیدگاه‌های دست‌اندرکاران و خادمان این طرح بررسی شده است.

به گزارش روابط عمومی سازمان تبلیغات اسلامی، اجرای طرح هم‌افزای ملی «زندگی با آيه‌ها» يك حركت جمعی، فارغ از نام‌ها و نشان‌هاست و از اينروست كه توانسته در قلوب مخاطبان جای باز كند و كلام خدا را به صدر بنشاند. شايد اينگونه تصور شود كه صرفا سازمان تبلیغات اسلامی و دارالقرآن الكريم طراح و متولی برگزاری این طرح هستند اما بايد تاكيد كرد كه این حركت یک طرح ملی و فراسازمانی است. توفیق این طرح یک عزم ملی می‌خواهد. برهمين اساس برای آشنايي بيشتر با زواياي مختلف اين طرح پای صحبت افرادی نشستيم كه در اين حركت دستی بر آتش دارند و پای اين كار قرآنی درجايگاه خادمان قرآن قرار گرفته‌اند. 

تغییر دست فرمان 
حجت‌الاسلام‌ مهدی متقی‌فر، معاون فرهنگی کمیته امداد امام خمینی (ره)

وقتی یک طرح فرهنگی بتواند در بدنه یک خانواده 5 میلیون نفری، یک تغییر مسیر و به تعبیر مسئولان آن «تغییر دست فرمان» ایجاد کند، باید در آن عمیق شد. این اتفاقی است که نهضت «زندگی با آیه‌ها» در کمیته امداد امام خمینی(ره) رقم زده است؛ جهشی که حتی هیئت امنای این نهاد را شگفت‌زده کرد. 
یک میلیون و 35 هزار نفر از خانواده بزرگ کمیته امداد در این طرح مشارکت کردند. نکته جالب‌تر اینکه نیمی از این عزیزان، فرآیند را تا انتها دنبال کرده و درخواست مدرک داده‌اند. با این حال شگفتی اصلی در تحلیل جمعیت‌شناختی این آمار نهفته است؛ ۷۰ درصد شرکت‌کنندگان در بازه سنی ۱۰ تا ۳۰ سال قرار داشتند. این یعنی طرح زندگی با آیه‌ها توانست با نسل جوان و نوجوان ارتباطی عمیق برقرار کند. 
رمز موفقیت را باید در این نکته جست که این راهبردی شبکه‌ای بود که محتوایی جذاب داشت. عملکرد کلونی‌وار و شبکه‌ای زندگی با آیه‌ها توانست سهمی مهم در این موفقیت کسب کند. به جای تبلیغات پراکنده، روی سرشبکه‌های مؤثر خود متمرکز شدیم. این سرشبکه‌ها بودند که توانستند این حرکت عظیم را در زیرمجموعه‌های خود راه بیندازند. البته با طراحی نظام تشویقی، این شبکه‌ها را فعال و زنده نگه داشتیم. به عنوان مثال، ما سرشبکه‌ای داریم که با دعوت دیگران به این طرح، به تنهایی ۴۰ هزار امتیاز کسب کرده است.
از سوی دیگر این طرح محتوایی دلنشین داشت که به انتخاب هوشمندانه آیات مربوط می‌شد. آیاتی انتخاب شده بودند که مخاطب با آن‌ها ارتباط برقرار می‌کرد و به قول معروف، حال می‌کرد. این حس خوب و پیوند عاطفی با آیات، انگیزه اصلی برای ادامه مسیر بود.
زندگی با آیه‌ها درس‌هایی برای آینده هم دارد و این تجربه موفق می‌تواند راهبردهایی برای کل کشور داشته باشد؛ متأسفانه چندصدایی در حوزه فعالیت‌های قرآنی، هم به ما به عنوان یک مجموعه و هم در سطح کلان، آسیب می‌زند. تجربه «زندگی با آیه‌ها» ثابت کرد که اگر بتوانیم بر روی یک کار و یک عملیات واحد متمرکز شویم، می‌توانیم نتایجی شگفت‌انگیز خلق کنیم. این وحدت رویه، کلید موفقیت‌های بزرگ‌تر در آینده است.

هم‌پیمانی راهبردی، از کلاس درس تا خانه
دکتر میکائیل باقری، مدیرکل قرآن، عترت و نماز وزارت آموزش و پرورش

وزارت آموزش و پرورش به عنوان متولی اصلی تعلیم و تربیت نسل آینده، نقشی کلیدی در فراگیری نهضت «زندگی با آیه‌ها» در میان میلیون‌ها دانش‌آموز و فرهنگی ایفا کرده است. با نگاهی به این تجربه موفق، می‌توان چنین برداشت کرد که این حرکت، بر سه محور اساسی تأکید می‌کند؛ ابزارهای اجرا، یافته‌های راهبردی و ضرورت استمرار.

بسیج تمام ظرفیت‌ها برای یک هدف 
چگونه می‌توان پیام قرآن را به صورت یکپارچه به میلیون‌ها دانش‌آموز و معلم در سراسر کشور رساند؟ پاسخ آموزش و پرورش، استفاده هوشمندانه از تمام ظرفیت‌های موجود بود. از ابزارهای مختلفی برای دسترسی حداکثری استفاده شد؛ از شبکه آموزشی دانش‌آموز (شاد) و سامانه جامع فعالیت‌های پرورشی (نورینو) برای ارتباط مستقیم با دانش‌آموزان، تا برگزاری دوره‌های ضمن خدمت برای جامعه بزرگ فرهنگیان کشور.
این رویکرد یکپارچه، نتیجه‌ای شگفت‌انگیز به همراه داشت؛ مشارکت بیش از ۴۶۰ هزار معلم در طرح «زندگی با آیه‌ها»، که خود به معنای ایجاد یک شبکه عظیم از مروجان قرآنی در کلاس‌های درس است. 

یک یافته کلیدی؛ حلقه مفقوده، مادران هستند 
یکی از یافته‌های راهبردی آموزش و پرورش در تحلیل نتایج، توجه به نقش بی‌بدیل مادران بود؛ از طریق نظرسنجی‌ها به این نتیجه قطعی رسیده‌ایم که پشت موفقیت دانش‌آموزان، به ویژه در حوزه‌های تربیتی، اثرگذاری مستقیم مادر وجود دارد. ما نباید این قشر عظیم و تأثیرگذار جامعه را نادیده بگیریم.
این یافته، یک پیشنهاد مشخص هم به دنبال داشت؛ باید برای مادران، نیز برنامه‌های ویژه‌ای طراحی شود تا پیوند میان خانه و مدرسه در مسیر تربیت قرآنی مستحکم‌تر شود.

یک هشدار جدی؛ تنور را داغ نگه داریم
مهم‌ترین دغدغه پس از یک عملیات موفق، حفظ دستاوردهای آن است. آفت بزرگ را باید موسمی عمل کردن دانست. ما نباید در یک ماه تنور را داغ کنیم و سپس آن را تا ۱۱ ماه بعد رها سازیم، چرا که داغ کردن مجدد این تنور، بسیار دشوار خواهد بود.دانش‌آموزان بیش از ۱۳۰ مدرسه به صورت کامل در این نهضت مشارکت داشتند و بیشترین مشارکت برای استان قزوین بود. این مدارس و معلمانی که پای کار آمده‌اند، یک سرمایه بزرگ هستند. ما وظیفه داریم در طول سال این ارتباط را حفظ کرده و نگذاریم این شعله سرد شود.

معجزه انس با قرآن
تحلیلی بر بیانات حجت‌الاسلام‌ حاج علی‌اکبری

در دورانی که تهاجم فرهنگی، بنیان‌های فکری و ایمانی جامعه را هدف گرفته است، تنها یک پناهگاه مستحکم وجود دارد؛ قرآن کریم. این شاه‌بیت سخنان راهبردی حجت‌الاسلام‌ محمدجواد حاج علی‌اکبری، مسئول شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه کشور، در دیدار با دست‌اندرکاران نهضت «زندگی با آیه‌ها» بود. 
ایشان ضمن تقدیر از دستاوردهای «مافوق انتظار» این طرح، دو حجت بزرگ را برای فعالان فرهنگی کشور تبیین کردند؛ یکی حجت درونی و دیگری، حجتی جهانی. 

*حجت درونی؛ زمینه وجود دارد، پس می‌شود
 نهضت «زندگی با آیه‌ها» یک کارکرد مهم داشت و ثابت کرد که برخلاف تصور برخی، زمینه برای حرکت‌های بزرگ قرآنی در جامعه کاملاً مهیاست و مردم مشتاقانه استقبال می‌کنند. این موفقیت، در عین حال که بشارت‌بخش است، مسئولیت‌ نیز می‌آورد. ایشان با اشاره به استقبال و اشتیاق خوبی که در این نهضت مشاهده شد، بیان کردند: «اگر ما به وظایف خود عمل می‌کردیم، بسیاری از قله‌هایی که رهبر معظم انقلاب ترسیم می‌کنند؛ از قرآنی شدن ذهن عموم مردم با معارف قرآن و اهل انس و تدبر شدن مردم و ...، محقق می‌شد. قله‌هایی که آرزوهای دست‌نیافتنی نیستند، بلکه مبتنی بر ظرفیت‌های واقعی جامعه‌اند. اگر اتفاقی نیفتاده، از آن است که نخواستیم، نه اینکه نمی‌توانستیم.»

*حجت جهانی؛ معجزه مقاومت غزه 
تکان‌ دهنده‌ترین بخش سخنان ایشان، پیوند میان مقاومت بی‌نظیر مردم غزه و انس عمیق آنان با قرآن بود. در پاسخ به این سؤال که «چه عاملی باعث این مقاومت عجیب شده است؟»، ایشان به ارتباط وثیق مردم غزه با قرآن، حفظ گسترده آیات و محوریت مساجد در فرآیندهای تربیتی اشاره کردند. برخلاف تصور، غزه یک جامعه بسته و ایزوله نیست؛ آن‌ها نیز با ابزارهای ارتباطی مدرن و تهاجم فرهنگی مواجه‌اند، اما در دل این میدان نبرد دائمی، «قرآن واقعاً پناه مردم شده است». این مقاومت، یک معجزه نظامی صرف نیست؛ بلکه «معجزه قرآن است» و حجتی است برای همه ما که اگر به وظایف خود در قبال قرآن عمل کنیم، جامعه در برابر سخت‌ترین فشارها بیمه خواهد شد. 

*مسجد، شبکه، قرارگاه؛ کلید جهش بزرگ
ایشان با اشاره به تجربه موفق ائمه جمعه در ماه مبارک رمضان و همراهی گسترده آنان با نهضت، بر کلیدواژه‌های «مسجد»، «شبکه» و «قرارگاه» تأکید کردند. اتصال شبکه مردمی نهضت به ظرفیت بی‌بدیل مساجد و نمایندگان ولی‌فقیه، می‌تواند یک تحول بنیادین و جهشی بزرگ در فضای قرآنی کشور رقم بزند؛ جهشی که ما را به قله‌ جامعه‌ای قرآنی، مقاوم و استوار نزدیک‌تر خواهد کرد.

از موج رسانه‌ای تا جریان‌سازی میدانی
ساسان زارع، رئیس سازمان اوج

نهضت «زندگی با آیه‌ها» یک وجهه رسانه‌ای عظیم و موفق ایجاد کرده است، اما سؤال راهبردی این که چگونه می‌توان این موج را به یک جریان پایدار و ماندگار در بطن جامعه تبدیل کرد؟ 
با نگاهی میدانی، سه پیشنهاد کلیدی برای تحقق این هدف می‌توان مطرح کرد؛
1-  مهم‌ترین اتفاق میدان، احیای محافل قرآنی است. ثمردهی این نهضت بزرگ، باید در شکل‌گیری و تقویت جلسات و محافل قرآنی باشد. این جلسات، بهترین گزینه برای یک اتفاق راهبردی هستند. چرا؟ چون هم آمارپذیر و قابل رصد هستند، هم قابلیت استمرار دارند و از همه مهم‌تر، بستری فراهم می‌کنند که اقشار مختلف مردم بتوانند در آن نقش‌آفرین و فعال شوند. این محافل، کانون‌هایی هستند که می‌توانند انرژی ایجاد شده در فضای رسانه را به یک حرکت اجتماعی مستمر تبدیل کنند.
2-  چگونه «زندگی با آیه‌ها» را ملموس کنیم؟ مفهوم «زندگی با آیه‌ها» ممکن است برای بسیاری، کلی و انتزاعی باشد. اما یک راهکار عملی برای ملموس کردن آن می‌توان پیشنهاد داد؛ «نشان دادن دو راهی‌ها». باید نشان دهیم که اگر سر یک دو راهی در زندگی، قرآنی عمل کنیم چه اتفاقی می‌افتد و اگر غیرقرآنی عمل کنیم، چه نتیجه‌ای دارد. اگر بتوانیم ۳۰ تا ۴۰ نمونه عینی از این دوراهی‌ها تولید کنیم، مفهوم زندگی با آیه‌ها برای عموم جا می‌افتد. این روش که «ضرب قرآن در زندگی» را به وضوح نشان می‌دهد، حتی از حفظ کردن آیات نیز مهم‌تر است.
3- مخاطب مؤثر فراموش نشود؛ چرا «زندگی با آیه‌های مادران» نداشته باشیم؟ یک پویش عمومی زمانی به اوج اثربخشی می‌رسد که در کنار فراگیری، یک مخاطب مؤثر را شناسایی کرده و برای او «یک بازی پرشورتری» طراحی کند. پیشنهاد مشخص برای این نقش، «مادران» هستند. چرا یک بخش ویژه با عنوان زندگی با آیه‌های مادران نداشته باشیم؟ مادران، به ویژه در دوران بارداری یا وقتی فرزند کوچکی دارند، حاضرند هر کاری برای فرزندشان انجام دهند. وقتی می‌شنوند اگر قرآن بخوانی، بچه زیبا می‌شود یا آرامش می‌گیرد، با انگیزه‌ای قوی سراغ قرآن می‌روند. این رویکرد، منطق انتخاب آیات را نیز تغییر می‌دهد؛ باید نیازها و کمبودهای واقعی زندگی یک مادر، منطق انتخاب آیات باشد. آن وقت است که او با دیدن آیه و تفسیرش می‌گوید:«چه جالب! دقیقاً مسئله من است» و طرح برایش شیرین و کاربردی می‌شود. این یعنی عبور از کلیات و رسیدن به نسخه‌های اختصاصی و مؤثر برای تأثیرگذارترین قشر جامعه.

همراهي دو پديده فرهنگي
سیدحسن غفوری، مسئول پیوند نهضت «زندگی با آیه ها» و برنامه تلویزیونی «محفل»

اكنون برنامه تلویزیونی «محفل» به یک پدیده فرهنگی در کشور تبدیل شده و توانسته میلیون‌ها نفر را در ماه مبارک رمضان با حال و هوای قرآن همراه کند؛ برنامه‌اي كه یک پیوند راهبردی با نهضت ملی «زندگی با آیه‌ها» داشت. 
در همکاری نهضت «زندگی با آیه‌ها» و برنامه «محفل» از ابتدا، نگاه به یک همکاری سطحی یا صرفاً تبلیغاتی محدود نشد بلكه بنا بر اين بود كه یک اتحاد راهبردی شكل بگيرد. 
«محفل» یک ظرفیت رسانه‌ای فوق‌العاده داشت و «زندگی با آیه‌ها» از عمق محتوایی و یک شبکه عظیم مردمی برخوردار بود. هدف مشترک، حرکت به سمت انگاره‌سازی «قرآن، کتاب زندگی» بود؛ همانطور که «محفل» بستری برای نمایش تأثیر قرآن در زندگی واقعی فراهم مي‌كرد.
 این پیوند راهبردی در چند حوزه کلیدی عملیاتی شد؛
*همکاری‌های محتوایی و معرفی سوژه؛ یکی از مهم‌ترین همکاری‌های ما با برنامه، پرداختن به همین نگاه «زندگی‌محور» بود. همکاری در یافتن سوژه‌های جذاب و ناب که داستان زندگی‌شان با یک آیه یا مفهوم قرآنی گره خورده و متحول شده بود، در کنار زحمات تیم‌های سوژه‌یابیِ برنامه‌ی «محفل»، از مصادیق این هم‌افزایی محسوب مي‌شد.
* تبدیل شدن به پویش رسمی برنامه؛ شاید کلیدی‌ترین نقطه اتصال، قرار گرفتن نهضت «زندگی با آیه‌ها» به عنوان پویش رسمی برنامه «محفل» بود. این اقدام، انرژی و احساسات میلیونی مخاطبان برنامه را به یکی از مسیرهای عملی و مشخص هدایت کرد که همان نهضت «زندگی با آیه ها» است. مخاطب می‌توانست بلافاصله به یک نهضت ملی بپیوندد و کنشگر شود. 
*هم‌فکری در طراحی؛ تیم محتوایی نهضت «زندگی با آیه ها» به عنوان یک بازوی مشورتی در کنار طراحان اصلی برنامه حضور داشت و در طراحی‌ و جهت‌گیری‌های محتوایی و تقویت جنبه‌های گفتمانی و ارتباط با زندگی مردم همکاری می‌کرد. این پیوند موفق نشان داد که چگونه می‌توان یک حرکت عمیق فرهنگی را به یک پدیده فراگیر رسانه‌ای تبدیل کرد.

مهندسی یک انگاره‌سازی بزرگ
حجت‌الاسلام حميدرضا محمودخانی، مسئول کمیته محتوای دبیرخانه «زندگی با آیه‌ها»

*در هر حرکت فرهنگی بزرگ، محصولات مکتوب نقشی منحصر به فرد دارند؛ آن‌ها قلب تپنده، تثبیت‌کننده گفتمان و نقشه راه حرکت هستند. در نهضت «زندگی با آیه‌ها»، صرفاً به دنبال تولید چند کتاب یا تامين محتواي منبر نیستیم؛ ما در حال مشارکت در یک «نهضت» و مهندسی یک «انگاره‌سازی» بزرگ در سطح ملی هستیم. برای سال‌ها، انگاره غالب در ذهن بخشی از جامعه این بود که قرآن، کتابی است برای مجالس ترحیم، برای بالای طاقچه و برای استخاره. 
رسالت اصلی و روح حاکم بر نهضت «زندگی با آیه‌ها» این است که این انگاره را تغییر دهد و این باور را در عمق جان جامعه بنشاند که «قرآن، کتاب زندگی است»؛ نقشه راهی است برای حل مسائل امروز، از اقتصاد و سیاست گرفته تا خانواده و سبک زندگی. بحمدلله، این دیگر یک آرزو نیست؛ یک واقعیت در حال شکل‌گیری است که تأثیرش را می‌توان در برگزاری بیش از ۱۷۰ هزار محفل مردمی دید. 

*راز این موفقیت در دو نكته نهفته است؛ «هم‌افزایی» و «تمرکز». برای اولین بار، یک حرکت ملی شکل گرفته که در آن هزاران مبلغ، معلم و فعال فرهنگی در سراسر کشور، به صورت همزمان، روی آیات مشخص و با یک خط محتوایی واحد متمرکز شده‌اند. این تمرکز، قطره‌های پراکنده را تبدیل به یک موج قدرتمند کرده که می‌تواند گفتمان‌سازی کند و فضای فکری جامعه را تحت تأثیر قرار دهد. کتاب‌ها و محصولات مکتوب در این میان، نقش لنگرگاه و منبع تغذیه فکری این موج را ایفا می‌کنند.
تاکنون تلاش کرده‌ایم با تنوع‌بخشی به محصولات، نیاز اقشار مختلف را پوشش دهیم. به عنوان مثال، برای راهبران محتوایی، محصولاتی چون «درسنامه مربیان جلسات قرآن» و «منبر مکتوب» طراحي شد. همزمان، با نگاهی تخصصی‌تر، «منبر ویژه نوجوان» و «منبر ویژه بانوان» را تولید کردیم. برای سنین پایین‌تر، «طرح درس کودک و نوجوان» و «پیک کودک» طراحی شد و برای عموم مردم نیز محصولات خلاقانه‌ای مانند «مجله جیبی» شامل کاریکاتور و بخش عهد با آیه و «کتاب همراه حفظ» انتشار يافت. 

*نکته بسیار مهم این است که این تنوع، محصول یک کار ستادیِ صِرف نبود. ما در تولید بسیاری از این محصولات، از مشارکت و ظرفیت تیم‌های مردمی فعال در این حوزه از جمله مجموعه هم‌قلم، انتشارات ابراهیم هادی و ... کمک گرفتیم و به معنای واقعی کلمه، شاهد «اجتماع همم مؤمنانه» در عرصه تولید محتوا بودیم. 
این خود بخشی از همان روح هم‌افزایی نهضت است. اما مهم‌تر، نگاه رو به آینده است. برای ماه مبارک رمضان آینده، حدود ۱۵ عنوان کتاب جدید در دست تولید داريم که در آن‌ها نوآوری و تنوع، حرف اول را می‌زند. محصولاتی مانند «مصحف ویژه زندگی با آیه‌ها»، «پلنر (دفتر برنامه‌ریزی) زندگی با آیه‌ها»، و دو نسخه کتاب خاطرات شهدا با محوریت آیات (ویژه پسران و دختران) از جمله این موارد هستند. 
ما تلاش کرده‌ایم تا جای ممکن 6 اصل کلیدی را در تولیدات جدید محقق کنیم؛
* تبیین امروزی؛ ارائه شرحی کاربردی از آیات بر اساس خط محتوایی کلان امسال، یعنی دوگانه استقلال و تسلیم.
*محوریت لفظ آیه؛ تلاش برای اینکه مخاطب با خودِ الفاظ نورانی قرآن ارتباط برقرار کند.
*توجه به مخاطب؛ تولید محصولات تخصصی و تفکیک‌شده برای اقشار مختلف.
*زبان مصداق؛ هنر تبیین کاربردی با استفاده از مثال‌های ملموس از زندگی روزمره مخاطب. 
*خلق اتصال به زندگی؛ تعریف اقدام عملی مشخص برای هر آیه تا از ذهن به عمل منتقل شود.
*پیوند با مسائل کلان؛ اتصال پیام آیه به مصادیق و چالش‌های بزرگ سیاسی و اجتماعی روز.

روایتی از یک پژوهش عظیم ۹ ماهه 
حجت‌الاسلام امیرحسین صفاریان، مسئول فرآیند پژوهشی گزینش آیات منتخب

*موفقیت نهضت «زندگی با آیه‌ها» به انتخاب هوشمندانه آیاتی بستگی دارد که هم برای عموم مردم قابل فهم بوده و هم بتواند گرهی از مسائل امروز زندگی آنان باز کند. این پژوهش، درحقیقت پاسخ به یک مطالبه راهبردی و پرتکرار مقام معظم رهبری در سال‌های متمادی بود. ایشان همواره بر این نکته تأکید داشته‌اند که مفاهیم قرآنی باید به بیّنات و مسلمات فکری جامعه تبدیل شوند. به عنوان نمونه، ایشان می‌فرمایند: «ما از قرآن دوریم… باید کاری بکنیم که این مفاهیم در جامعه‌ی اسلامی تبدیل بشود به مسلّمات فکری، به رایج‌ترین افکار مشترک بین همه‌ی قشرهای مردم… آن‌قدر تکرار بشود… آن‌قدر بنویسند، آن‌قدر شعرا و هنرمندان درباره‌ی آن کار هنری بکنند که اینها بشود جزو واضحات و بیّنات جامعه‌ اسلامی… اگر اهل دل و اهل دین همّت بکنند، این کارها خیلی زود تحقق پیدا می‌کند. باید این‌جور دنبال قرآن رفت.»
با این نگاه، هدف ما صرفاً یک گردآوری نبود، بلکه تلاش برای شناسایی علمی آیاتی بود که قابلیت تبدیل شدن به گفتمان عمومی را داشته باشند. این پروژه با مشارکت حدوداً ۷۰ پژوهشگر، تحت راهنمایی ۲۵ استاد و در قالب ۱۱ کارگروه تخصصی طی یک دوره ۹ ماهه به انجام رسید. پس از بررسی پیشینه فعالیت‌های مشابه که پس از انقلاب انجام شده بود، ما یک فرآیند 5 مرحله‌ای را برای استخراج آیات طراحی کردیم؛
1- تمام‌خوانی قرآن کریم؛ مطالعه کامل قرآن با نگاه یافتن آیات کاربردی، مبتلابه، کلیدی، خوشخوان و آشنا.
2- بررسی کمی و کیفی روایات اهل بیت(ع)؛ شناسایی آیاتی که در کلام معصومین مورد تأکید قرار گرفته‌اند.
3-  بررسی کمی و کیفی نظرات اندیشمندان قرآنی؛ مطالعه آثار و نظرات مرحوم امام خمینی، مقام معظم رهبری، علامه طباطبایی، شهید مطهری، شهيد بهشتی، علامه جوادی آملی و مصباح یزدی.
4- آیات بازتاب‌یافته در ادب فارسی؛ رصد آیاتی که در شعر و ادبیات کلاسیک و معاصر ما جریان داشته‌اند.
5- آیات مأنوس در اذهان جامعه؛ شناسایی فرازهایی از قرآن که در فرهنگ عمومی و حافظه مردم جایگاه ویژه‌ای دارند.

*پس از جمع‌آوری این حجم عظیم از داده‌ها، فرآیند پالایش و رسیدن به گنجینه نهایی، ما به یک فهرست اولیه شامل ۲۳۰۰ آیه رسیدیم. از اینجا فرآیند دقیق امتیازدهی آغاز شد. هر آیه بر اساس 3 مؤلفه کلیدی «کاربردی بودن»، «خوشخوان بودن» و «مأنوس بودن» توسط کارشناسان امتیازدهی شد. سپس، به هر کدام از منابع پژوهشی ما یک ضریب اختصاص داده شد؛ برای مثال، پژوهش‌های کیفی و تحلیلی ضریب بالاتری نسبت به پژوهش‌های صرفاً آماری داشتند.
در نهایت، با استفاده از فرمول‌های دقیق ریاضی، تمام ۲۳۰۰ آیه از منظرهای مختلف رتبه‌بندی شدند و ما به یک گنجینه ارزشمند با حدود ۴۵۰ آیه دست یافتیم. این ۴۵۰ آیه، اولویت‌های اصلی ما در مسیر نهضت ملی «زندگی با آیه‌ها» برای تبیین و گفتمان‌سازی در سال‌های پیش رو هستند. امیدواریم با یاری خداوند بتوانیم گامی مؤثر برای تبدیل قرآن کریم از یک کتاب صرفاً مقدس، به کتابی برای زندگی برداریم.

از ایده تا سنت
حجت‌الاسلام سید محمدعلی جلالی، از اعضای تیم ایده‌پردازی نهضت «زندگي با آيه‌ها»

«محفل آیه‌ها» یک اجتماع مومنانه برای «فهم کاربردی»، «اتصال به عمل» و «تلاوت» آیات قرآن است. رسالت ما، تبدیل قرآن از یک کتاب متبرک صرفاً قابل تلاوت، به یک کتاب زنده و راهنمای عملی برای پاسخ به دغدغه‌های امروز مردم است. ما معتقدیم حس عدم ارتباط قرآن با نیازهای روز، بزرگترین چالش مردم با کلام وحی است و محفل آیه‌ها پاسخی مستقیم به این نیاز است.
براي آن كه ایده «راهنمای عملی بودن» در ساختار جلسه پیاده ‌شود، نياز به اجراي يك الگو دارد. الگوی ما حاوي یک «هسته سخت» و یک «پوسته نرم» است. پوسته نرم، به انعطاف‌پذیری جلسه بازمي‌گردد اما «هسته سخت» که شرط اصلی است، سه بخش دارد؛
1- تبیین (فهم امروزی)؛ جلسه با طرح یک دغدغه یا نیاز واقعی مخاطب شروع می‌شود و سپس پیام آیه به زبانی امروزی تبیین می‌شود.
2- اتصال به عمل؛ در این بخش، ابتدا پیام آیه، کاربردی شده و سپس به یک عمل، از قبیل «اقدام کوچک عملی» یا «قرار» یا «عهد» جمعی تبدیل می‌شود.
3- تلاوت؛ در نهایت، پس از آنکه ذهن و قلب مخاطب با معنای آیه گره خورد، آیات محوری به زیبایی تلاوت می‌شوند تا این فهم، با حلاوت صوت قرآن در جان بنشیند. در واقع، تلاوت نقطه اوج و تثبیت‌کننده حس معنوی است، نه نقطه شروع.
شايد احساس شود كه استفاده از کلیدواژه «سنت‌سازی» یک ادعای بزرگ باشد و به‌راحتي نتوان می‌توان یک مدل جدید را به یک سنت حسنه مردمی و ماندگار تبدیل کرد. با اين حال معتقدیم یک الگو برای تبدیل شدن به سنت، باید ساده، منعطف و دارای اثرگذاری ملموس باشد. بر همین اساس، یک نقشه راه 5 مرحله‌ای طراحی کرده‌ایم که از «طراحی الگو» شروع شده و به «فعال‌سازی پیشروها»، «رشد اجتماعی»، «نهادینه‌سازی» و در نهایت «انتقال سینه به سینه» ختم می‌شود.
در حال حاضر ما مرحله «طراحی» را به لطف خدا به پایان رسانده‌ایم و اکنون با تمام قوا وارد مرحله «فعال‌سازی پیشروها» و «رشد اجتماعی» شده‌ایم. استراتژی اصلی ما، یک رویکرد «کلونی‌محور» است. یعنی به جای تبلیغات عمومی، بر کلونی‌های آماده و تأثیرگذار جامعه مانند جلسات خانگی قرآن، قاریان، ائمه جماعات و فعالان مدارس متمرکز شده‌ایم.
بدين‌ترتيب حتي گروه‌هاي كوچك و خانوادگي هم می‌توانند یک «محفل آیه‌ها» برگزار کنند. رویکرد ما «نرم‌افزاری» است. این الگو مثل یک نرم‌افزار است که می‌تواند روی سخت‌افزارهای موجود، از یک مهمانی خانوادگی گرفته تا یک دورهمی در محیط کار، نصب شود. 
هر فرد دغدغه‌مندی می‌تواند یک «سفیر آیه‌ها» باشد. ما در حال توسعه یک زیرساخت آنلاین هستیم تا تمام ابزارهای لازم را در اختیار این سفیران عزیز قرار دهیم. هدف غایی ما این است که هر اجتماع مومنانه‌ای، پتانسیل تبدیل شدن به یک «محفل آیه‌ها» را داشته باشد. ان‌شاءالله که همه ما از عاملان به قرآن باشیم.

روایت شکل‌گیری یک شبکه عظیم مردمی
حجت‌الاسلام مجتبی شغلی، مسئول کمیته مشارکت‌های مردمی دبیرخانه نهضت «زندگي با آيه‌ها»

*موفقیت هر نهضت ملی، بیش از آنکه در ستادها رقم بخورد، در میدان و با همراهی مجموعه‌های مردمی معنا پیدا می‌کند. به همين دليل اساس کار ما، فعال‌سازی و هم‌افزایی با ظرفیت‌های موجود در کشور بود. عملیات ما چند لایه داشت؛

1- ارتباط و توجیه اولیه؛ ما با استفاده از ظرفیت‌هایی مانند خانه‌ها و مؤسسات قرآني، از طریق تماس‌های مرکز تلفن (کال سنتر) و ارسال پیامک به افراد اصلی، در دو مرحله (یک بار پیش از ماه رمضان و یک بار نزدیک به ماه مبارک) به صورت کامل، نهضت را تبیین و توجیه کردیم.
2- ایجاد هیجان در استان‌ها؛ با سفر به بیش از ۱۲ استان کشور، جلسات حضوری برگزار کردیم تا ضمن ایجاد شور و هیجان، ظرفیت‌های مردمی هر استان را شناسایی و برای یک حرکت هماهنگ دور هم جمع کنیم.
3- تمرکز بر مجموعه‌های راهبردی؛ ما با رصد میدان، بیش از ۵۰ مجموعه بزرگ مردمی را که هرکدام دارای شبکه‌های گسترده در سطح شهرستان و استان بودند، شناسایی کردیم. با تک‌تک این مجموعه‌ها ارتباط مستقیم و فردی برقرار شد و تفاهم‌نامه‌های همکاری منعقد گردید تا بتوانیم نبض میدان را در دست بگیریم.
4- ارتباط با شبکه مویرگی؛ در کنار مجموعه‌های بزرگ، از طریق ارتباطات تلفنی و میدانی، با تعداد بی‌شماری از مجموعه‌های کوچک‌تر نیز ارتباط گرفتیم تا آنها هم به صورت کامل با پویش همراه شوند. 
5- هم‌افزایی و توانمندسازی؛ این ۵۰ مجموعه کلیدی را در یک جلسه متمرکز گرد هم آوردیم، توجیهات تکمیلی را ارائه دادیم و از نظر محتوایی آنها را به صورت کامل تجهیز کردیم تا با قدرت وارد میدان شوند.

*بازخوردی که از میدان گرفتیم، فوق‌العاده انگیزه‌بخش بود. سفرها و ارتباطات نزدیک به ما نشان داد که عطش بسیار زیادی در میان فعالان فرهنگی برای دستیابی به یک محتوای غنی و دارای کلان‌نگری وجود دارد؛ به‌خصوص وقتی این محتوا با تولیدات رسانه‌ای جذاب و محصولات مکتوب متنوع همراه شده و در بستر یک طرح ملی عرضه می‌شود. این اتفاق چند نتیجه ملموس در میدان داشت؛
1- افزایش مخاطب مجموعه‌ها؛ بسیاری از مؤسسات و گروه‌های مردمی گزارش دادند که به واسطه پیوستن به نهضت، شاهد رشد مخاطب در برنامه‌های خودشان بوده‌اند.
2- ایجاد مطالبه برای تمام سال؛ این حرکت باعث شد مجموعه‌ها برای تداوم فعالیت‌هایشان در طول سال نیز از ما طلب محتوا کنند تا بتوانند به محیط‌های خود عمق و تازگی ببخشند.
3- همراهی حداکثری؛ در تماس‌هایی که مرکز تلفن ما با نزدیک به ۷ هزار مؤسسه و خانه قرآنی داشت، قریب به اتفاق آنها اعلام کردند که پای کار «زندگی با آیه‌ها» بوده‌اند و در ادامه مسیر نیز با قوت همراه خواهند بود. آنها این طرح را یک حرکت بزرگ و موفق ارزیابی کردند و ما اطمینان داریم که ان‌شاءالله در گام‌های بعدی، این استقبال مردمی گسترده‌تر نیز خواهد شد.

نگاهي به فعاليت مرکز راهبری و هم آهنگی بانوان در نهضت زندگي با آيه‌ها
تحول‌آفريني زنان در يك پويش قرآني

طرح زندگی با آیه‌ها یک حرکت فرهنگی- قرآنی است که با هدف بازتعریف رابطه انسان با قرآن، تلاش می‌کند تا آیات الهی را از سطح قرائت صرف به عمق زندگی روزمره وارد کند. نقش زنان در فراگیری و توسعه طرح زندگی با آیه‌ها علاوه بر مکمل بودن، محوری و تحول‌آفرین است. ارزیابی این نقش را می‌توان در چند محور بررسی کرد؛

1- نقش آموزشی و تربیتی
*بانوان به‌عنوان مادر، مربی و معلم، نخستین حلقه انتقال مفاهیم قرآنی به نسل جدید هستند
*در بسیاری از خانواده‌ها، زنان آغازگر جلسات خانگی قرآن و حلقه‌های تدبر هستند
2- نقش فرهنگی و اجتماعی
*بانوان با حضور فعال در مؤسسات قرآنی، همایش‌ها و پویش‌های فرهنگی، به گسترش دامنه این طرح کمک می‌کنند.
*همایش‌هایی مانند «زن، زندگی، آیه‌ها» به‌طور خاص بر نقش محوری زنان در خانواده و جامعه تأکید دارند.
3- نقش الگوسازی
*زنان قرآنی با سبک زندگی الهام‌گرفته از آیات، الگوهایی زنده برای دیگران می‌سازند.
*نمونه‌هایی مانند حضرت مریم (ع) در قرآن، نشان‌دهنده ظرفیت زن برای تعالی معنوی و اجتماعی هستند

در مجموع، زنان نه‌تنها مخاطب این طرح‌اند، بلکه از مهم‌ترین عاملان تحقق آن نیز به‌شمار می‌روند. حضور آنان در این مسیر، طرح زندگی با آیه‌ها را از یک برنامه فرهنگی به یک جریان اجتماعی-ایمانی تبدیل می‌کند.
مرکز راهبری و هم آهنگی  بانوان در  پویش «زندگی با آیه‌ها» با درک اهمیت نقش بانوان در فرهنگ‌سازی قرآنی، اقدامات متعددی را برای مشارکت فعال‌تر آنان طراحی و اجرا کرده است؛

1- برگزاری محفل‌های خانگی قرآنی؛ این محافل با محوریت بانوان در ماه رمضان و سایر مناسبت‌ها برگزار شده‌اند تا فضای خانه با نور آیات الهی روشن شود.
2- تولید محتوا با محوریت زنان و خانواده؛ تولید موشن‌گرافی‌ها، پرده‌خوانی‌ها و روایت‌های تصویری با تمرکز بر نقش زنان در سبک زندگی قرآنی انجام شده است.
3- همکاری با نهادهای بانوان؛ نشست‌های مشترک با معاونت بانوان قرارگاه فرهنگی خاتم‌الاوصیاء و سازمان تبلیغات اسلامی برای هم‌افزایی در اجرای طرح برگزار شده‌اند.
4- آموزش مجازی پرده‌خوانی ویژه بانوان؛ دوره‌هایی برای آموزش پرده‌خوانی با هدف جذب مخاطب و ارتقای معنویت عمومی طراحی شده‌اند.
5- تمرکز بر آیات مرتبط با خانواده و تربیت فرزند؛ انتخاب ۳۰ آیه با موضوعات سبک زندگی، خانواده، رعایت حقوق دیگران و... برای تبیین نقش زنان در زیست قرآنی.

با توجه به آنچه گفته شد در طی اجرای طرح زندگی با آیه ها، طرح‌های زیر در سراسر کشور و بخشی بصورت بین المللی در حوزه زنان جبهه مقاومت با تمرکز بر کشور لبنان در سطح گسترده‌ای اجرا شد؛
1- تشکیل محافل قرآنی ویژه بانوان
2- عملیات امت پیروز( امت منتصره )،ارتباط محافل قرآنی بانوان ایران و لبنان
3- پرده خوانی با محوریت آیات قرآن (پرده خوانی از کتیبه‌هاي، ستاره‌های زمینی، روایت انقلاب و زنان عاشورایی مقاوم)
4-  پاتوق گفت وگوی قرآنی با محوریت 30 آیه
5-  آیه نگار در قالب رویداد هنری رسانه‌ای
6- تولید محتوای قرآنی به صورت کلیپ‌های 5 دقیقه‌ای از اساتید بانوی قرآنی برجسته کشور كه شامل بیش از 400 فایل مي‌شود
7- ترجمه کتاب امت پیروز برای طرح امت منتصره
8- برگزاري رویداد مادران مقاومت با محوریت آیات قرآن
9- برپايي رویداد هنری محافل شعر مقاومت بانوان با محوریت آیات برگزیده قرآن کریم
10- تولیدات محتوایی قرآنی ویژه بانوان
11- برگزاري همایش «زن، زندگی، آیه‌ها».

بر اساس گزارش‌های رسمی و نشست‌های تخصصی مرتبط با این طرح، چند محور کلیدی برای گسترش نقش بانوان در گام‌های بعدی مطرح شده‌اند. برنامه‌های آینده برای ارتقای مشارکت بانوان در طرح «زندگی با آیه‌ها» را مي‌توان چنين برشمرد؛
1- استفاده از ظرفیت‌های هنری و روایت‌گری بانوان
*طراحی پرده‌خوانی‌های ویژه با محوریت آیات مرتبط با زنان، خانواده و سبک زندگی قرآنی
*تولید محتواهای هنری مانند موشن‌گرافی، نمایش‌های خیابانی و روایت‌های تصویری با مشارکت بانوان هنرمند.
2- برگزاری نشست‌های تخصصی و بین‌المللی
*جلسات مجازی با بانوان فعال قرآنی از کشورهای مختلف برای تبادل تجربه و گسترش دامنه پویش.
*برگزاري نشست‌های جهاد روایت‌گری با حضور بانوان پیشکسوت و تأثیرگذار در حوزه فرهنگ و تبلیغ.
3- افزایش تنوع محتوایی متناسب با نیازهای بانوان
*انتخاب آیات کاربردی‌تر برای بانوان در حوزه‌هایی مانند تربیت فرزند، مدیریت خانواده، صبر، عفاف و مشارکت اجتماعی.
*طراحی بسته‌های آموزشی و تفسیری ویژه بانوان با زبان ساده و قابل اجرا در زندگی روزمره.
4- ایجاد شبکه‌های بانوان فعال در محلات و مساجد
*تشکیل گروه‌های محلی بانوان برای اجرای طرح در سطح محله، مدرسه و مسجد.
*آموزش تسهیل‌گران زن برای هدایت جلسات قرآنی و فعالیت‌های فرهنگی مرتبط.
5- پایش و ارزیابی مستمر مشارکت بانوان
*برگزاری جلسات آسیب‌شناسی و تحلیل عملکرد بانوان در طرح برای بهبود روند اجرایی.
*دریافت بازخورد از مخاطبان زن برای اصلاح و ارتقای محتوا و شیوه‌های اجرا.

روایت سنجش اثر واقعی نهضت «زندگی با آیه‌ها»
گفت‌وگو با سجاد یاهک، مسئول نظرسنجی و اثرسنجی نهضت «زندگی با آیه‌ها» 

*برای سنجش دقیق استقبال مخاطبان از «زندگی با آیه‌ها»، تاکنون چهار پیمایش ملی انجام داده‌ایم؛ قبل و بعد از ماه رمضان 1402 و قبل و بعد از ماه رمضان ۱۴۰۳. این نظرسنجی‌ها کل جامعه آماری ایران (بالای ۱۵ سال) را با نمونه‌گیری علمی پوشش داده‌اند. نتایج نشان می‌دهد استقبال، بسیار خوب بوده است. به عنوان یک شاخص کلیدی، در نظرسنجی‌ای که یک ماه پس از ماه مبارک رمضان (یعنی پس از فروکش کردن تب اولیه) انجام شد، بیش از ۳۲ درصد مردم با لفظ «زندگی با آیه‌ها» آشنایی داشتند. این آمار بسیار قابل توجه است، زیرا می‌دانیم بسیاری از افراد ممکن است محتوای طرح را دیده یا در مسابقات آن شرکت کرده باشند اما نام دقیق پویش در ذهنشان نمانده باشد؛ لذا قطعاً درصد همراهی واقعی از این هم بالاتر بوده است. 

*برای سنجش تأثیر این پویش در قرآنی‌تر شدن جامعه از سازوکارهاي مشخصی استفاده شد چون این کار پیچیدگی‌های خاص خود را دارد. اول باید هدف اصلی کمپین را در نظر گرفت که «بلاغ مبین» یا رساندن شفاف و قابل فهم آیات به مردم بوده است. باور ما این است که وقتی پیام قرآن به درستی به جان‌ها برسد، خود قرآن زندگی‌ها را اصلاح می‌کند. با این حال، برای اثرسنجی دو روش علمی وجود دارد؛
1- روش قبل و بعد: یک نمونه آماری مشخص را قبل از پویش شناسایی کرده و میزان آشنایی و انس آن‌ها با مفاهیم را می‌سنجیم. سپس بعد از پایان طرح، مجدداً با همان افراد مصاحبه می‌کنیم تا میزان تغییر و تأثیرپذیری را به دقت ارزیابی کنیم.
2- روش سنجش در حین اجرا؛ در طول ماه رمضان، از جامعه می‌پرسیم که آیا مفاهیم قرآنی مطرح‌شده در زندگی روزمره‌شان وارد شده و تأثیری بر رفتار یا نگرششان داشته است یا خیر.
البته باید تأکید کرد که سنجش تغییرات اجتماعی عمیق، نیازمند مطالعات بلندمدت است و نمی‌توان در بازه‌های کوتاه به نتایج قطعی رسید. این نظرسنجی‌ها که توسط مرکز رصد «بینا» وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی انجام شده، گام‌های نخست در این مسیر است.

*در میان انبوه داده‌های این نظرسنجی‌ها، چند مورد واقعاً تامل‌برانگیز بود؛ 
- جهش آشنایی با آیات؛ شگفت‌انگیزترین نتیجه، جهش پله‌ای و شدید آشنایی مردم با برخی آیات خاص مثل آیه «ولاتهنوا ولاتحزنوا و انتم الاعلون ان کنتم مؤمنین» بود. این فقط آشنایی شنیداری نبود؛ ما درک محتوایی مخاطب را هم می‌سنجیدیم، حتی گاهی با طراحی گزینه‌های انحرافی در سؤالات. اینکه مردم با این سرعت یک آیه و مفهوم آن را فرامی‌گرفتند، برای ما بسیار جالب بود.
- حسرت حفظ قرآن؛ یکی دیگر از نتایج تکان‌دهنده این بود که حدود ۷۵ درصد مردم، نسبت به اینکه حافظ قرآن نیستند، حسرت می‌خورند. این آمار نشان‌دهنده یک عطش و علاقه عمیق درونی در جامعه است که اگر زیرساختش فراهم شود، به یک حرکت عظیم تبدیل خواهد شد.
- اقبال به آموزش قرآنی؛ حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد مخاطبان، حاضر بودند برای آموزش قرآن هزینه کنند. این نشان می‌دهد قرآن در سبد ارزشی خانواده‌های ایرانی جایگاه والایی دارد. 

*تمام اقشار با این پویش ارتباط گرفتند ولی همانطور که انتظار می‌رفت، طیف متدین جامعه ارتباط بسیار خوبی برقرار کردند. اما نکته جالب توجه، اقبال بالا از سوی بخشی از عموم مردم بود که شاید «طیف خاکستری» نامیده می‌شوند. ما این را از تحلیل داده‌های کاربران اپلیکیشن فهمیدیم. به عنوان مثال، نزدیک به یک میلیون و 100 هزار نفر در پویش فعال بودند اما پاسخ‌هایشان به سوالات عمدتاً غلط بود. ردیابی این کاربران نشان داد که بسیاری از آن‌ها از طریق پلتفرم‌هایی مانند بازی «کوییز آف کینگز» یا سرویس‌های تماشای فیلم با پویش آشنا شده بودند؛ یعنی افرادی که شاید ارتباط اولیه‌شان با فضای قرآنی مستحکم نبوده، اما به واسطه این کمپین جذب شده و ارتباطشان شکل گرفته است. این نشان می‌دهد نهضت توانسته از مرزهای مخاطبان سنتی عبور کند.

رسانه ملی، قرارگاه عملیاتی نهضت
محمدحسين کشکولی، رئیس شبکه قرآن و معارف سیما و دبیر شورای معارف سازمان صدا و سیما

* در نهضت ملی «زندگی با آیه‌ها»، رسانه ملی نقش یک «قرارگاه» را ایفا کرد. ما از مرحله طراحی تا اجرای عملیات‌های رسانه‌ای، حضور کامل داشتیم. نکته متمایز این بود که فرماندهی این عملیات بزرگ رسانه‌ای را شخصاً رئيس سازمان صداوسيما، آقای دکتر پيمان جبلی، برعهده داشتند. این از معدود عملیات‌های رسانه‌ای بود که ایشان مستقیماً مسئولیت فرماندهی آن را پذیرفتند. به دستور ایشان، تمام بخش‌های سازمان صداوسیما، از سیما و صدا گرفته تا مراکز استانی و بخش‌های خبری، برای خدمت به قرآن کریم به خط شدند. ایده محوری همه ما این بود که چگونه این آیات زندگی‌ساز را به متن زندگی مردم ببریم و مخاطب را در سراسر کشور درگیر پیام قرآن کنیم. 
تمام بخش‌های سازمان که به نوعی می‌توانستند مخاطب را درگیر کنند، به دستور دکتر جبلی و با حمایت ویژه آقای دکتر جلیلی (قائم‌مقام رئیس سازمان) به میدان آمدند و فضا برای ما کاملاً باز شد. در شورای معارف سیما، تمام مدیران شبکه‌های تلویزیونی، شبکه‌های رادیویی و مدیران کل استانی، به معنای واقعی کلمه «خادم قرآن» شده بودند. همه دوستان در سطوح مختلف سازمان، دغدغه‌مند پای کار آمدند و الحمدلله نتیجه آن را در بازخورد میلیونی مردم عزیز شاهد بودیم

*مهم‌ترین ویژگی‌‌ها و دستاوردهاي این عملیات رسانه‌ای بزرگ را مي‌توان در چند ویژگی برجسته و کم‌نظیر بررسي كرد؛
1- اتصال کامل آنتن به میدان؛ مهم‌ترین اتفاق این بود که آنتن تلویزیون مستقیماً به میدان مردم وصل شد. فعالان قرآنی، حتی کسانی که در دورافتاده‌ترین روستاها، از سواحل خلیج همیشه فارس تا نقاط مرزی کشور، فعالیت می‌کردند، خودشان و فعالیت‌هایشان را در قاب تلویزیون ملی دیدند. این حس تعلق و دیده شدن، بی‌نظیر بود.
2- تنوع بی‌سابقه در فرم برنامه‌سازی؛ شاید بتوان گفت این اولین نهضتی بود که تلویزیون در این حجم و با این تنوع شکلی برایش برنامه ساخت. از برنامه‌های تخصصی کودک و نوجوان، برنامه‌های سحر و افطار، تا مسابقات جذاب، آرم‌آگهی‌های خلاقانه و… . این حرکت برکت بسیار عجیبی داشت.
3- تنوع مخاطبی فراگیر؛ این شاید تنها پویشی بود که از کودک خردسال تا دختران و بانوان، و تا نخبگان و اساتید قرآنی، برای هرکدام برنامه و محتوای متناسب تولید شد.
4- به میدان آوردن نخبگان قرآنی؛ از دیگر ویژگی‌های خوب این نهضت، حضور پررنگ نخبگان قرآنی در حوزه‌های تفسیر، تدبر و تلاوت در رسانه ملی بود که به غنای محتوایی کار کمک شایانی کرد.

*باید از همه عزیزان تشکر کنم. این یک کار واقعاً شبانه‌روزی بود. از حمایت‌های بی‌دریغ آقایان دکتر جبلی، دکتر جلیلی و دکتر برمهانی (معاون سیما) تا همراهی کامل سایر معاونت‌های سازمان همچون آقایان عابدینی و کیخواه و مدیران همه شبکه‌های ملی و استانی. این زنجیره خدمت تا بچه‌های زحمتکش پشت صحنه، در اتاق‌های رژی، عوامل خدماتی، تصویربرداران و همه کسانی که جهادگونه پای کار ایستادند، ادامه داشت. این موفقیت مرهون این همدلی و کار تیمی بود.

طنین دیجیتال ایمان
ایمان آقایی‌زاده، مسئول فضای مجازی دبیرخانه نهضت «زندگی با آیه‌ها» 

*فضای مجازی بستری است که مخاطب در طول روز بارها به آن مراجعه می‌کند و همیشه همراه اوست؛ این بهترین فرصت را برای برقراری ارتباط مستمر ايجاد مي‌كند. یکی از گام‌های مؤثر نهضت، فعالیت جدی در همین عرصه بود. آمارها نشان می‌دهد که حدود ۱۸ درصد از کل مخاطبان طرح، از بستر فضای مجازی جذب شده‌اند که این عدد، خود گویای تأثیرگذاری بالای این حوزه است. 
ما برای این کار، مخاطبان را به دو دسته تقسیم کردیم و برای هرکدام برنامه مشخصی داشتیم. مخاطبان خاص ما، سفیران و کنشگران قرآنی بودند؛ یعنی مبلغین، معلمین و سرشبکه‌هایی که خودشان به جمعی از مردم دسترسی دارند. برای این عزیزان، کانال ویژه‌ای با نام «سفیران آیه‌ها» راه‌اندازی کردیم. این کانال محلی برای ارتباط مستقیم، پشتیبانی، ارائه محتوای آماده و شنیدن تجربیات اجرایی آنها بود. در واقع، اینجا اتاق فرماندهی و تغذیه محتوایی فعالان میدانی ما بود. اما برای مخاطبان عام، استراتژی ما حضور گسترده و متناسب با هر پلتفرم بود. ما در پیام‌رسان‌های داخلی مانند ایتا، روبیکا و بله و همچنین پلتفرم‌های بین‌المللی مانند اینستاگرام و تلگرام فعال شدیم تا بتوانیم سلایق و قشرهای مختلف را پوشش دهیم.

*مشارکت مردم در فضای مجازی خيلي خوب بود. ما در ماه مبارک رمضان یک کانال ۱۵۰ هزار نفری در ایتا داشتیم. کانال سفیران ما به ۳۰ هزار عضو رسید. در روبیکا ۱۶۰ هزار نفر و در بله ۲۵ هزار نفر و اینستاگرام نیز ۷۰ هزار نفر ما را دنبال می‌کردند. اما مهم‌ترین شاخص، شکل‌گیری یک «هم‌افزایی» مردمی بود. یک ماه پس از پایان ماه رمضان، ما رصد کردیم و دیدیم که بیش از ۱۵۰۰ کانال در پیام‌رسان ایتا، حداقل یک بار از هشتگ «#زندگی_با_آیه‌ها» استفاده کرده‌اند. همچنین بیش از ۱۰۰ چهره شناخته‌شده و مجموعه‌های فرهنگی معروف محتوای ما را در اینستاگرام بازنشر می‌دادند و برخی از مجموعه ها نیز تولید محتوا انجام می‌دادند. این یعنی یک جریان‌سازی موفق شکل گرفته و مردم خودشان به ترویج‌کنندگان این حرکت تبدیل شده‌اند.

*اگر بخواهيم فعالیت‌های نهضت را بر اساس تعداد کاربران فعال رتبه‌بندی کنیم، به ترتیب شاد، روبیکا، و ایتا و اینستاگرام و بله در صدر قرار می‌گیرند. در پیام‌رسان شاد به دلیل بستر تخصصی دانش‌آموزی، اتفاقات بزرگی رقم خورد و ما یک کانال ۴.۵ میلیون نفری و یک کانال ۲۰۰ هزار نفری فعال داریم. اما با خود پلتفرم‌ها نیز تعامل داشتیم. در ایتا نزدیک به ۱۰ بار «پین میلیونی» شدیم، در پیام‌رسان بله به مدت ۳۰ روز در ویترین اصلی حضور داشتیم و در روبیکا نیز بارها در معرض دید کاربران میلیونی قرار گرفتیم. این تعاملات به قلاب کردن و جذب مخاطب اولیه کمک شایانی کرد.

*مهم‌ترین اتفاق در اين فرايند این بود که معلوم شد گارد مخاطبان نسبت به قرآن باز است. خلاقیت در ارائه محتوا باعث شد مردم ببینند که انس با قرآن چقدر می‌تواند راحت و جذاب باشد. وقتی ما یک بریده از یک فیلم سینمایی معروف را در کنار آیه مرتبط با آن قرار می‌دهیم و در فضای مجازی یا اکران شهری منتشر می‌کنیم، این جذابیت بصری، مخاطب را به راحتی با مفهوم آیه پیوند می‌دهد.
شاید اگر روز اول به کسی می‌گفتید بیا ۲۰۰ آیه قرآن را حفظ کن، گارد می‌گرفت. اما در این طرح، مخاطب با مفاهیم آشنا می‌شود، آیات را زمزمه می‌کند و در پایان می‌بیند که بدون آنکه متوجه شود، با ده‌ها آیه کلیدی قرآن و مفهوم آن مأنوس شده است. 

*براي آينده مهم‌ترین دغدغه و برنامه ما، تقویت همین روحیه هم‌افزایی و رفتن به دل مردم است. استراتژی ما این است که سراغ کانال‌دارها، سرشبکه‌ها و فعالان مردمی برویم و به آنها بگوییم «زندگی با آیه‌ها» یک طرح ارگانی نیست؛ بلکه یک پرچم و یک شعار برای کار قرآنی همگانی است. ما وظیفه خود می‌دانیم که از لحاظ محتوایی، آنها را غنی کنیم و در مقابل، از آنها می‌خواهیم که پای کار قرآن بیایند. هدف نهایی، تبدیل شدن به یک جریان کاملاً مردمی است که در آن، هر فرد و هر کانال، خود یک رسانه برای قرآن باشد. بنا داریم در ادامه این مسیر فعالیت خودمان در بستر های خارجی و زبان تخصصی آن تقویت نماییم .