زندگی با آیه‌ها | روایتی از یک هم‌افزایی بی‌نظیر با محوریت قرآن کریم در گفت‌وگو با حجت‌الاسلام تقی‌زاده

نهضت «زندگی با آیه‌ها» توانست در مدتی کوتاه به یک جریان فراگیر ملی تبدیل شود و دستاوردهای بزرگی را رقم بزند. این نهضت نشان داد که چگونه می‌توان با محوریت قرآن کریم، یک حرکت عظیم ملی ایجاد کرد که در مأموریت جهاد تبیین، نتایجی شگفت‌انگیز به همراه داشته باشد. در همین راستا، با حجت‌الاسلام علی تقی‌زاده، رئیس سازمان دارالقرآن‌الکریم به گفت‌وگو نشستیم تا ابعاد این الگوی موفق را بررسی کنیم. 

به گزارش روابط عمومی سازمان تبلیغات اسلامی، نهضت «زندگی با آیه‌ها» توانست در مدتی کوتاه به یک جریان فراگیر ملی تبدیل شود و دستاوردهای بزرگی را رقم بزند. این نهضت نشان داد که چگونه می‌توان با محوریت قرآن کریم، یک حرکت عظیم ملی ایجاد کرد که در مأموریت جهاد تبیین، نتایجی شگفت‌انگیز به همراه داشته باشد. در همین راستا، با حجت‌الاسلام علی تقی‌زاده، رئیس سازمان دارالقرآن‌الکریم به گفت‌وگو نشستیم تا ابعاد این الگوی موفق را بررسی کنیم. 

راز موفقیت نهضت زندگی با آیه‌ها
شاید مهم‌ترین سؤال این باشد که چگونه نهضت «زندگی با آیه‌ها» توانست به چنین دستاوردهای بزرگی دست یابد؟ پاسخ در ۲ نکته کلیدی نهفته است؛ «محوریت و ظرفیت بالای قرآن کریم» و «هم‌افزایی». راز موفقیت این بود که نهضت متعلق به یک سازمان خاص نبود؛ همه خود را صاحب آن می‌دانستند. آرمان‌ها جای آرم‌ها را گرفتند؛ از صداوسیما و آموزش و پرورش گرفته تا حدود ۳۰ دستگاه دیگر و هزاران مجموعه و فعال مردمی، هرکس گوشه‌ای از کار را گرفت و آن را متعلق به خود دانست. این حرکت جبهه‌ای، یک انتخاب نبود؛ بلکه تنها راه ممکن برای موفقیت در یک مأموریت ملی محسوب می شد.
این حرکت جبهه‌ای دو بال داشت؛ از یک سو، همراهی و هم‌افزایی حدود ۳۰ دستگاه حاکمیتی و دولتی را داشتیم که هرکدام با تمام ظرفیت پای کار آمدند. و ازسوی دیگر بال دوم که اهمیتی کمتر از اولی نداشت، میدان‌داری مجموعه‌های مردمی بود. یکی از قله‌های این طرح، تبدیل مردم از «شرکت‌کننده» صرف به «کنشگر» فعال بود. ما نمی‌خواستیم مردم فقط مصرف‌کننده محتوا باشند؛ می‌خواستیم خودشان مروج و برگزارکننده باشند. جلوه شکوهمند این اتفاق، شکل‌گیری بیش از ۱۷۰ هزار محفل خانگی و مردمی در مساجد، منازل، مدارس و هیئات بود که توسط خود مردم و کنشگران قرآنی اداره می‌شد. این یعنی نهضت توانسته در بطن جامعه ریشه بدواند. 
ثمرات این نگاه وحدت‌بخش، خود گویای نکته‌های بسیاری است؛
انفجار تولید محتوا؛ به برکت این همکاری، شاهد تولید بیش از ۲۵ عنوان کتاب و بالغ بر ۱۰۰۰ محصول چندرسانه‌ای و گرافیکی متنوع بودیم.
ایجاد زیرساخت‌های فناورانه؛ این حرکت جبهه‌ای امکان توسعه ابزارهای کلیدی مانند اپلیکیشن «زندگی با آیه‌ها» و دستیار هوشمند تولید محتوا را فراهم آورد.
ورود تخصصی به حوزه کودک و نوجوان؛ با بهره‌گیری از ظرفیت‌های تخصصی، نرم‌افزارهای موفقی چون «آیلیگ» و رویدادهای جذابی مانند «خدا میگه» و «نورا» طراحی و اجرا شد.
حضور حداکثری در رسانه ملی؛ همراهی بیش از ۸ شبکه ملی و اکثر شبکه‌های استانی، به ویژه در برنامه‌های پرمخاطبی چون «محفل»، باعث شد پیام نهضت به میلیون‌ها نفر برسد.
در یک کلام، اگر این حس مالکیت جمعی و کار جبهه‌ای نبود، دستیابی به استقبال ۱۱ میلیونی مخاطبان، رشد ۴ برابری دریافت‌کنندگان گواهی (از یک میلیون به چهار میلیون نفر) و ایجاد یک برند قرآنی زنده و پویا، هرگز ممکن نبود. 

استمرار یک همراهی بزرگ 
پس از چنین بسیج ملی، راز استمرار همراهی مخاطبان چیست؟ نخستین عامل این است که مردم احساس می‌کنند این حرکت برایشان مفید است و به نیازهای واقعی آن‌ها از قرآن کریم پاسخ می‌دهد. اما این حس خوب باید با برنامه‌ریزی حفظ شود.
 برای حفظ مخاطبان قدیمی، تلاش کرده‌ایم در زیرساخت فنی اپلیکیشن زندگی با آیه‌ها برنامه‌های مستمر داشته باشیم و متناسب با حوادث روز، کمپین‌ها و پویش‌های جدیدی طراحی کنیم. همچنین برای جذب مخاطبان جدید، از ظرفیت‌های گسترده اجتماعی مانند اربعین حسینی بهره گرفتیم. طراحی راهبرد «فصل بندگی» در سه ماه رجب، شعبان و رمضان نیز از برنامه‌های ما برای استمرار همراهی مردم است.
شاید گویاترین شاهد این ارتباط قلبی، بخش «داستان من و زندگی با آیه‌ها» در سامانه طرح باشد که بیش از ۱۵ هزار روایت الهام‌بخش از تحول افراد در آن ثبت شده است. این داستان‌ها صرفاً یک کامنت نیستند، بلکه سندی زنده از تأثیرگذاری عمیق طرح‌اند.
یک دختر جوان نوشته بود که هیچ‌گاه با قرآن ارتباطی نداشته و از تلاش‌های خانواده‌اش سر باز می‌زده، اما از طریق رسانه ملی با پیام‌های طرح آشنا شده و آن‌چنان دگرگون شده که امروز خود را در مسیر حفظ کل قرآن می‌بیند. خانمی دیگر که پس از فوت پدر، دچار افسردگی شدید شده، نوشته بود که با پیام‌های «زندگی با آیه‌ها» آرامش یافته و اکنون همراه خانواده‌اش که تقید مذهبی زیادی نداشتند، مقید به نماز و قرآن شده‌اند. یکی دیگر از مخاطبان نوشته بود که در شرایط دشوار مالی و در حالی که همسرش ۵ ماه حقوق نگرفته بود، با باور به آیات قرآن، سال نو را در دل ماه رمضان با امید و آرامش آغاز کردند و این تجربه شیرین را با هم جشن گرفتند.
این روایت‌ها نشان می‌دهد وقتی قرآن پاسخگوی نیازهای درونی انسان باشد، این ارتباط خودبه‌خود مستمر خواهد شد. ما وظیفه داریم در برابر جنگ روایت‌ها، آیات قرآن را محور قرار دهیم و با هم‌افزایی نهادها و مردم، مسیر گفتمان‌سازی قرآنی را تقویت کنیم تا نسل جوان با انس بیشتر با آیات الهی، در برابر چالش‌های فرهنگی و فکری مصون بماند.
قرآن، سلاح اصلی در جنگ روایت‌ها 
در هر تقابل و نزاعی، پیش از آنکه ابزارهای نظامی تعیین‌کننده باشند، توانایی یک ملت در انتقال درست پیام و تصویرسازی از واقعیت‌هاست که سرنوشت را رقم می‌زند. شهید آوینی نمونه بارزی از این جریان بود که توانست حقیقت میدان و انگیزه‌های نهفته در دل‌ها را با بیانی مؤثر روایت کند. قرآن کریم در آیاتی از سوره انفال و آل‌عمران، تصویر روشنی از جبهه حق و باطل و وعده نصرت الهی ارائه می‌دهد. این نگاه، به ما نشان می‌دهد که داشتن ذهن قرآنی و روایت قرآنی از حوادث، شرط موفقیت در همه عرصه‌هاست. از سال گذشته سند راهبردی سازمان دارالقرآن در هیئت امنای سازمان تصویب و مقرر شد بیش از گذشته به فرهنگ‌سازی و تولید گفتمان قرآنی در سطح کشور بپردازیم. ما وظیفه داریم در برابر جنگ روایت‌ها، آیات قرآن را محور قرار دهیم و هر ظرفیتی که در اختیار داریم با فعالیت‌های فرهنگی و رسانه‌ای پیوند بزنیم. بسیاری از شبهات و سوالات امروز جامعه تنها با بیان قرآن کریم قابل پاسخ‌گویی است. اجرای موفق محفل آیه‌ها به عنوان پایگاه جهاد تبیین قرآنی، طراحی و تولید انیمیشن قرآنی ویژه کودک و نوجوان با محوریت داستان جنگ بدر، راه‌اندازی بازی‌های رومیزی قرآنی و پلتفرم «آیلیگ» و مانند اینها، همگی گام‌هایی در همین مسیر هستند. اميدوارم که با هم‌افزایی نهادها و اصحاب رسانه، مسیر گفتمان‌سازی قرآنی در کشور بیش از پیش تقویت شود و نسل جوان با انس بیشتر با آیات قرآن، در برابر چالش‌های فرهنگی و فکری مصون بماند.