مروری بر برنامه‌های تلويزيون برای پوشش یک پويش قرآنی

به گزارش روابط عمومی سازمان تبلیغات اسلامی، مرکز هنری رسانه‌ای نهضت، در ماه مبارک رمضان با هدف ایفای رسالت خود به عنوان یکی از نهادهای سازمان تبلیغات اسلامی و ایجاد سـرگرمی معنوی برای مخاطبان روزه‌دار، اقدام به تولید و مشارکت در تهیه آثار هنری متنوعی كرد. ایــن مرکز با همکاری گسترده و مؤثر با سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، تمرکز ویژه‌ای بر پویش ملی زندگی با آیه‌ها داشت. در این راستا، نهضت با تولید آثاری همچون تیزر، موشن‌گرافی، نماهنگ، مستند و مشارکت در برنامه‌های تلویزیونی سحرگاهی و ویژه افطار، به ترویج هرچه بیشتر این پویش پرداخت. پویش زندگی با آیه‌ها که از ماه رمضان سال گذشته با هدف تبیین روزانه یک آیه از قرآن کریم آغاز شده بود، امسال با محوریت آیات مربوط به «امت پیروز» ادامه یافت. هدف اصلی این پویش، وارد کردن قرآن به متن زندگی روزمره و ایجاد انس بیشتر مردم با آیات الهی بود. در ادامه اين برنامه‌ها را مرور كرده‌ايم.

محفل؛ گل سرسبد

فصل سوم «محفل» در ماه مبارک رمضان با تغییرات جزئی به لحاظ محتوا و ساختار از شبکه سه سـیما به روی آنتن رفت. این فصل با دکوری از مسجد االقصی یادآور روزهای تلخ غزه و مقاومت آنها در دو سال گذشته بود و از طرقی نقبی به آیات مرتبط با پویش زندگی با آیه‌ها با عنوان «امت پیروز» زد.

بنابر اظهار تیم سردبیری نیز حدود۳۰۰۰ سوژه در اختیار این تیم بوده است که از این تعداد افرادی غربال شده و به بعد مصاحبه تصویری دعوت و بعد از آن هم مصاحبه حضوری انجام شده است که تعداد این افراد به ۴۰۰ نفر و ۲۰۰ نفر و در مرحله آخر هم به ۱۰۰ نفر رسیده است و این جمع 100 نفره درنهایت به فصل سوم محفل راه پیدا کردند.

همچنین ترکیب داوران در فصل جدید تغییر کرد و ترکیب شیعه- سنی و ایرانی- خارجی ترکیب منسجمی را به وجود آورد . سید جلال‌الدین معصومی مدرس و قاری بین المللی قرآن که به پنج زبان زنده دنیا تسلط دارد جایگزین استاد رضوان درویش شد و ترکیبی از هنر، موسیقی و معنویت را برای محفل به ارمغان آورد.

استفاده از هوش مصنوعی، از دیگر بخش‌های جدیدی بود که تیم محفل برای جذب مخاطب نسل جوان و به تصویرکشیدن مفاهیم قرآنی به آن روی آوردند. بیان داستان‌های قرآنی از هبوط حضرت آدم تا نوح نبی، داستان کم فروشی قوم شعیب و حضرت صالح و قوم یاجوج و ماجوج از جمله نوآوری فصل جدید این برنامه پر مخاطب بود که با استفاده از هوش مصنوعی تصویرسازی شد.

همچنین داستان پیامبران نیز در قالب مستندهایی مجزا با حضور حجت‌الاسلام قاسمیان و آزیتا ترکاشوند تهیه شد که آموزه‌هایی که در زندگی روزمره کاربرد دارد را به مخاطب یادآور می‌شد و گاه نیز بیان این داستان‌های قرآنی و آشنا شدن مخاطب با مکان‌های جدید برای او تازگی داشت.

این فصل در انتخاب سوژه‌‌ها نیز با اولین‌هایی همراه بود؛ از جمله حضور زینب نصرالله، دختر رهبر کبیر مقاومت، شهید سید حسن نصرالله که به بیان ویژگی های شخصیتی این رهبر بزرگ مي‌پرداخت. محفل در فصل سوم خود به چند زبان انگلیسی و عربی هم در سایر رسانه‌های بین المللی پخش شد و در ماه مبارک رمضان نیز مهمان دو کشور پاکستان و اندونزی بود. محفل اكنون تبدیل به یک برند شده است و به عنوان پلی میان مرزها و فرهنگ‌ها که با این کلام قرآنی آشنا هستند شناخته می‌شود.

ماه من؛ پربيننده‌ترين

در میان برنامه‌های مختلف رسانه ملی در ایام رمضان، «ماه من» توانست با فضایی آرام تبدیل به پر مخاط‌ب‌ترین برنامه ماه رمضان امسال شود. ویژه برنامه سحرگاهی ماه من، ماه رمضان امسال با رویکردی متفاوت بازگشت؛ ترکیبی از گفت‌وگوی دینی، فضای معنوی و تأملی عمیق بر زندگی با آیات قرآن. این برنامه که با مشارکت مرکز هنری رسانه‌ای نهضت تولید شده بود، کوشید فضایی معنوی را از قاب تلویزیون به دل خانه‌ها بیاورد. بر اساس آمار مرکز مخاطب سنجی متا، ویژه برنامه رمضانی ماه من با ۱۳ درصد مخاطب، پر بیننده‌ترین ویژه برنامه سحرگاهی تلویزیون شد. ماه من با تکیه بر محور زندگی با آیه‌ها، با اجرای نجم الدین شریعتی و حضور کارشناسانی همچون حجج اسلام محمد قمي و سیدحسین آقامیری، هر شب موضوعی از قرآن انتخاب مي‌كرد. تفسیر و شرح آیات قرآن با کاربرد در زندگی روزمره، گفت‌وگوهای معرفتی با محوریت تاثیر آیات قرآن بر خانواده، اخلاق و اجتماع، مناجات‌خوانی و تواشیح، روایت‌‌هایی مستند از سبک زندگی دینی و تجربه‌های شخصی مهمانان بخش‌هاي مختلف اين برنامه را تشكيل مي‌دادند.

ماه خدا؛ حاوي پيام مقاومت

در سحرهای ماه مبارک رمضان، برنامه «ماه خدا» با رویکردی تازه، تلفیقی از آموزه‌های قرآنی، آیین‌های محلی و پیام‌های مقاومت را از قاب شبکه یک به خانه‌های مردم آورد. این برنامه به تهیه‌کنندگی محسن رفیعی و اجرای حسن سلطانی، تبدیل به یکی از پرمخاطبترین ویژه برنامه‌های سحرگاهی سیما شد.

ماه خدا امسال هم همچون گذشته، سحرهای رمضان را با نغمه‌های معنوی، مناجات‌های عرفانی و قرائت آیات نورانی قرآن رنگ‌آمیزی کرد. این برنامه که در مرکز هنری رسانه‌ای نهضت به تولید رسيد، از شبکه یک سیما و در ساعات پیش از اذان صبح به‌صورت زنده پخش شد. در نیمه نخست ماه مبارک رمضان، حجت‌الاسلام مهدي نخاولی و در نیمه دوم حجت‌الاسلام محمدرضا فالح شیروانی، به عنوان کارشناسان برنامه حضور داشــتند و در هر سحر، نکاتی از پویش زندگی با آیه‌ها را برای مخاطبان تشریح کردند. مناجات و ادعیه با نوای حاج منصور ارضی، دعای سحر و همچنین قرائت اشعار عرفانی، وصیتنامه شهدا، مناجات‌های عرفانی امام خمینی(ره) و پیام‌های آیت‌الله محمدتقي مصباح یزدی نیز از بخش‌های این فصل از برنامه بود. یکـي از تازگی‌های این برنامه آیتم ویژه‌ای چون آداب و رسوم سحر در استان‌ها، معرفی فرهنگ بومی هر منطقه، حضور خانواده‌ها در استودیو خانگی، و نمایش سفره‌های سحری، رنگ و بوی سنتی و بومی بود که برای اولین‌بار اتفاق افتاد. بخش مقاومت هم با پخش بیانات شهدا و بزرگان مقاومت چون شهید حاج قاسم سلیمانی، شــهید آوینی و شهید چمران، یادآور ارزش‌های والا و فرهنگی ایثار و شهادت بود. از دیگر نوآوری‌های ماه خدا امسال می‌توان به پخش اذان از پالایشگاه‌های پارس جنوبی اشاره کرد که با حضور قاریان برجسته، نماد پیشرفت ملی و پیوند معنویت با تلاش جمعی بود. در پایان برنامه نیز ارتباط زنده با حرم مطهر امام رضا(ع) و پخش جزءخوانی قرآن، حال و هوای خاصی به سحرهای رمضان می‌داد.

آيه زندگي؛ تغييرات در سبك زندگي

برنامه تلویزیونی «آیه زندگی» با اجرای شفیع شعله کار و با حضور حجت‌الاسلام مهدی گودرزی از شبکه افق سیما به روی آنتن رفت. این برنامه توليد مرکز هنری رسانه‌ای نهضت، تلاشي ملی برای انس با قرآن و ایجاد تغییرات مثبت در سبک زندگی مردم بود. محور این برنامه نهضت ملی زندگی با آیه‌ها بود که بر تدبر در آیات قرآن و استفاده عملی از آموزه‌های آن در زندگی روزمره و به پیوستن به این نهضت ملی و شرکت در مسابقه زندگی با آیه ها متمرکز بود. این برنامه با ترکیب بخش‌های مختلف توانســت آمار شرکت مخاطبان در این پویش را تغییر دهد و تا انتهای ماه مبارک رمضان حدود 10 میلیون نفر در این پویش شرکت کردند.

برنامه تلویزیونی آيه زندكي در ایام ماه مبارک رمضان به عنوان یکی از اقدامات شاخص نهضت ملی زندگي با آيه‌ها، از شبکه‌های مختلف سیما و با ترکیبی از مجریان مختلف از جمله شبکه یک، شبکه دو سیما، قرآن، تهران، افق، امید و شبکه پویا و نهال پخش شده است.

یکی از بخش‌های این برنامه، مسابقه زندگی با آیه‌ها بود که روزانه 5 سؤال قرآنی مطرح می‌کرد. برای تسهیل مشارکت مخاطبان، اپلیکیشن «زندگی با آیه‌ها» در دسترس قرار گرفت و کاربران با نصب این اپلیکیشن توانستند منابع پاسخ سوالات، تفسیر آیات و فایل‌های صوتی و تصویری مرتبط با برنامه را دریافت کنند.

این اپلیکیشن همچنین به کاربران اجازه داد تا امتیازات خود را ثبت کرده و به طور مؤثرتر در برنامه مشارکت کنند. هدف از ایجاد اپلیکیشن زندگی با آیه‌ها و مسابقه مرتبط با آن، فراهم کردن فرصت‌های بیشتر برای تعامل مخاطبان از سراسر کشور بوده است. برنامه زندگی با آیه‌ها پس از پایان ماه مبارک رمضان نیز الگویی برای سایر برنامه‌های معنوی است.

ارائه مفاهیم قرآنی به زبان ساده و قابل فهم، تقویت ارتباط معنوی مردم با قرآن، و توجه به نیازهای مخاطبان از جمله اهداف پویش زندگی با آیه‌ها است که در طول سال نیز ادامه یافت. این برنامه در ماه مبارک رمضان موفق شد جامعه را به ارزش‌های معنوی و آموزه‌های قرآنی نزدیک‌تر کند و امید است این تلاش‌ها به نتایجی پایدار در زندگی مردم منجر شود. زندگی با آیه‌ها گامی بزرگ به سوی سبک زندگی قرآنی است که در ماه رمضان به عنوان بهار قرآن، معنای ویژه‌ای پیدا کرد.

دل آرام؛ از حرم حضرت معصومه (س)

برنامه تلویزیونی دل آرام، هر روز ساعت ۳ بامداد از حرم حضرت معصومه (س)، فضایی معنوی و آرامش‌بخش را برای سحرهای ماه مبارک رمضان فراهم کرد. این برنامهووووو کاری از مرکز هنری رسـانه‌ای نهضت به تهیه‌کنندگی محسن جمالی بود و برای مخاطبان آیتم‌هایی متنوع و جذاب ارائه کرد. این برنامه با آیتم‌هایی همچون زیارت نیابتی، نقاشی شهدا و پویش «زندگی با آیه‌ها» تلاش کرد دل‌آرام مخاطبان شبکه دو سیما باشد.

در زیارت نیابتی مخاطبان مي‌توانستند با ارسال اسامی عزیزان خود از طریق پیامک در این بخش معنوی شرکت کنند و زیارت حرم حضرت معصومه (س) به نیابت از مخاطبان انجام شده و نماز زیارت توسط مجری برنامه به نیت افراد اقامه مي‌شد. در بخش نقاشی شهدا، روزانه پرتره یکی از شهدای روستاهای سراسر کشور توسط يك نقاش نوجوان به تصویر کشیده شده و پس از ماه رمضان به خانواده‌های آنها تقدیم مي‌شد.

با توجه به پویش زندگی با آیه‌ها، در برنامه دل‌آرام هر روز به یک آیه قرآنی پرداخته شده و حجت‌الاسلام دکتر ناصررفیعی کارشناس مذهبی دل‌آرام به تفسیر پیام‌های آن پرداختند. تیم برنامه‌سازی تمام تلاش خود را برای خلق فضایی متفاوت و معنوی به كار گرفتند تا این برنامه بتواند همراهی شایسته برای مخاطبان در ماه رمضان بوده و به زوایای مختلف اجتماعــی و معنوی ماه مبارک رمضان توجه کند. برنامــه دل‌آرام با رویکردی نــو و بهره‌گیری از کارشناسان و هنرمندان، سعی کرد فضایی متمایز برای سحرهای رمضان فراهم کرده و کوشید تجربه‌ای آرامش‌بخش و دلنشین را به خانه‌های ایرانیان بیاورد.

ستاره‌هاي زمين؛ محفل خانگي قرآن

فصل پنجم برنامه «ستاره‌های زمین» با هدف آشنایی مخاطبان با شیوه‌های برگزاری جلسات خانگی قرآن برای گروه‌های سنی و اجتماعی مختلف در ماه رمضان هر روز عصر در شبکه قرآن و معارف سیما مهمان خانه‌های علاقمندان به قرآن کریم بود. این فصل از برنامه با ۵ مدل کودکانه، بانوانه، نوجوانانه، خانوادگی و عمومی تولید شد. گفتنی است در راستای پویش ستاره‌های زمین بیش از 9000 جلسه خانگی قرآن کریم در سامانه قرارگاه جلسات خانگی قرآن کریم به ثبت رسید.

به روايت اعداد

32 شبكه استاني پويش زندگي با آيه‌ها را روايت كردند

5147 آيتم و ام‌سي در مجموع شبكه‌هاي استاني پخش شد

372 محتوا از پويش در برنامه‌هاي تلويزيوني تكرار شد

19 برنامه تلويزيوني در شبكه‌هاي مختلف پويش زندگي با‌ آيه‌ها را پوشش دادند

1144 زيرنويس از پويش زندگي با آيه‌ها در برنامه‌هاي مختلف پخش شد

345 آيتم از پويش زندگي با آيه‌ها در برنامه‌هاي گوناگون پخش شد

223 پلاتو از پويش زندگي با آيه‌ها در برنامه‌ها گفته شد

4 نماهنگ ملي براي زندگي با آيه‌ها توليد شد

3 نماهنگ استاني روي آنتن رفت