از بحران مخاطب‌شناسی تا ضرورت مهندسی هوش مصنوعی

به گزارش روابط عمومی سازمان تبلیغات اسلامی، حجت‌الاسلام سیدعلی موسوی در دیدار با مدیر حوزه‌های علمیه، گزارشی جامع از فعالیت‌های پژوهشکده، شامل کارگروه‌های علمی، پروژه‌های پژوهشی و محصولات منتشرشده ارائه کرد. این گزارش با استقبال و تحسین آیت‌الله اعرافی، همراه شد و مورد توجه ویژه وی قرار گرفت.

آیت‌الله اعرافی با ارزشمند خواندن فعالیت‌های پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم (علیه‌السلام)، پنج محور مهم را که نیازمند تمرکز و پیگیری بیشتر است، به‌ عنوان نقاط کلیدی برای توسعه و ارتقای پژوهشکده مورد تأکید قرار داد.

1.  تجربه‌نگاری و ثبت داده‌های عینی 
مدیر حوزه‌های علمیه، گردآوری تجربه‌های عینی را اقدامی حیاتی دانست و گفت: این کار، در مدیریت حوزه نیز ضروری است. بیست سال پیش در جامعة المصطفی العالمیه پروژه‌ای آغاز کردیم درباره مواجهه روحانیت با عرصه بین‌الملل که حاصل آن بیش از صد جلد مصاحبه با مدیران و مبلغان خارج از کشور بود تا این داده‌ها از بین نروند.

2.  نظریه‌پردازی بر پایه مدل‌ها و الگوها
وی دومین محور را نظریه‌پردازی از دل داده‌های تجربی عنوان کرد و افزود: همه چیز قاعده دارد و باید از داده‌های گردآوری‌شده به قواعد و مدل‌های نظری دست یافت، نه اینکه در سطح تحلیل‌های شخصی باقی بمانیم.

3.  تولید «نظریه‌های واسط تبلیغ»
آیت‌الله اعرافی با اشاره به اهمیت روزآمدسازی مبانی فقه، اصول، کلام و تفسیر گفت: کارهایی مانند آثار شهید مطهری همچون «خدمات متقابل اسلام و ایران» نمونه‌ای از نظریه‌های واسط تبلیغ است؛ یعنی مبانی اصیل حفظ شود اما در قالبی قابل‌فهم برای نسل امروز عرضه گردد.

4.  بحران مخاطب‌شناسی و ضرورت درک روح زمان
وی مهم‌ترین مسئله تبلیغ را «مخاطب‌شناسی عمیق» دانست و تأکید کرد: کارهای ما با روح زمانه سازگار نیست. با وجود چهل سال تجربه در آموزش‌وپرورش و بیست سال در دانشگاه، امروز در برابر نسلی قرار گرفته‌ایم که دیگر مشترکات گذشته را ندارد. باید نسخه‌های تبلیغی متناسب با این نسل تولید شود.

5.  مهندسی حوزه هوش مصنوعی
مدیر حوزه‌های علمیه با بیان اینکه اوضاع هوش مصنوعی همه معادلات را تغییر می‌دهد، تصریح کرد: یکی از کارهای مهم شما مهندسی این عرصه است. داده‌های اسلامی در حوزه هوش مصنوعی بسیار ضعیف است و باید تقویت شود.

وی از آغاز فعالیت گروهی ۵۰ تا ۶۰ نفره از متخصصان حوزوی در این زمینه خبر داد و گفت: به‌زودی رونمایی‌هایی در این حوزه انجام خواهد شد.

آیت‌الله اعرافی در بخش دیگری از سخنان خود خواستار تبدیل یافته‌های پژوهشکده به رشته‌های علمی حوزه شد و اظهار داشت: درخت‌واره حوزه اکنون بیش از ۴۰۰ رشته و گرایش دارد. پژوهشکده باقرالعلوم (علیه‌السلام) می‌تواند با منطق حوزوی، گرایش‌هایی مانند سبک زندگی را طراحی و به این ساختار بیفزاید.

در پایان این دیدار، رئیس پژوهشکده در تبیین محور «مخاطب‌شناسی» مورد تأکید آیت‌الله اعرافی اظهار داشت: به‌منظور شناخت دقیق‌تر اقشار مختلف جامعه، پژوهشگران پژوهشکده در قالب پروژه‌ای پژوهشی با رانندگان اسنپ مصاحبه‌های عمیق انجام داده و تیپولوژی آنان را بررسی کرده‌اند؛ تا به‌طور مثال گروه‌هایی که پای منبر نمی‌آیند، اما دینداری خاص خود را دارند، بهتر شناخته شوند.

شایان ذکر است؛ این دیدار در راستای تعاملات پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم (علیه‌السلام) با مدیریت حوزه‌های علمیه و بررسی راهکارهای نوین ارتقای نظام تبلیغ دینی انجام شد.